xəbərlər, xeberler, xeber, xəbər,

son dəqiqə xəbərləri

, son xeber, son xəbər,

qaynar xəbər

, son deqiqe xeberleri,

herbi xeberler

, herbi hisse xeberi, esger xeberleri, yol qanunlari xeberi, prezident serencamlari,

daxili isler nazirliyi xeberleri

, polis xeberleri, qaynar xeberler, qaynar xeber,

qayda qanun xeberleri

, qaynar xəbərlər,

bbc xeberleri

, isti xeberler, media xeberleri, chat, tanisliq, chat tanisliq, azeri chat, azeri, chat mesaj, çat, çat tanışlıq, tanışlıq, azeri xeberler, media, bbc,

kriminal xeberler

, azerbaycan xeberleri, olkede ve dunyada bas veren en son xeberleri size catdirirq. Ana Xeber, Ana Xəbər, Aztv, Az Tv, Atv, A tv, Xezer Tv, Xezertv, Xezer Xeber, Xezer, ARB Tv, Arbtv, Lider, Lidertv, Lider tv, Spaces tv, Spacestv, Speyis tv, Speyistv, İdman Kanali, Kanal, Kanali, Kanalı, Idman Tv, Medeniyyet Tv, Medeniyyet, Mədəniyyət, Medeniyyettv . Iraq xaosu geosiyasi mubarizenin daha riskli merhelesi b s b newtimes az in yazisini teqdim edir Yaxin Serqde gerginlik azalmaq bilmir Bir olkede problemler hell edilmemis munaqiseler aradan qalxmamis digerinde yeni ixtilaflar meydana gelir Suriya meselesinde ciddi irelileyis olmadigi halda Iraqda ara qarismaga baslayib Indi bu olkenin seherlerinin kucelerinde sosial teleblerle cixis eden lakin siyasi xarakterli iddialar ireli suren etirazci kutle vardir Artiq yuzlerle insan heyatini itirib ve bu reqem her gun artir Numayisciler Irana bagli Iraq hokumetinin deyismesini teleb edirler Bundan netice cixaran ekspertler umumilikde geosiyasi aspektde antiiran prosesinden behs edir eyni zamanda Iraqdaki sieler arasinda nifaq salindigini ifade edirler Bu iki meqami birlesdirende bele alinir ki Iraqda derin qatlarda geosiyasi ideoloji ve dini calarlari olan ziddiyyetli proseslere start verilib Sosial telebler ancaq gorunen terefdir Bu aspektde hadiselerin geosiyasi tehlili uzerinde genis dayanmaga ehtiyac goruruk b Yeni tehluke menbeyi Iraqdaki proseslerin mahiyyeti ve ozunemexsuslugu b Iraqda artiq bir nece gundur davam eden igtisaslarin arxasinda ciddi sosial siyasi ideoloji ve geosiyasi faktorlarin dayandigina subhe yeri qalmayib Prosesi yatirtmaq mumkun olmur Her gun insanlar helak olur Dunyanin boyuk dovletleri bas verenlere munasibetlerini bildiribler Bele gorunur ki Iraqla bagli hansisa geosiyasi proseslere start verilib Bu belke de Ereb bahari qeder tesiri ola bilecek meseledir Once hadiselerin inkisafina nezer salaq Olkenin iri seherlerinde insanlar sosial meselelerin helli telebi ile kucelere axisdiqlarini deyirdiler Meselen issizliyin artmasina etiraz edirdiler Bahalasma ve heyat seraitinin yaxsilasmamasina qarsi cixis edirdiler Etirazcilar hokumetin istefasini teleb edir bas nazir Adil Abdulmehdinin istefasini isteyirdiler Evvelce hokumet prosesi ciddi qebul etmedi Ancaq qisa bir muddetde helak olanlarin sayi artdi ve hadiseler nezaretden cixmaga basladi Ekspertler hesab edirler ki etirazcilarda qorxu hissi kecib ve hadiseler daha da derinlese biler Bele gorunur ki dogrudan da Iraqda bas verenler getdikce daha artiq derecede xaosu qarmaqarisiqligi xatirladir olkeni burumus anarxiya ve herc merclik bu seraitde qacilmaz olan idareetme bohrani daha genis miqyasda vuset almaqdadir Bu gedisatda maraqli olani sie lider Muqteda el Sedrin etirazcilari desteklemesidir O beyan edib ki hokumet duz yolda deyil ve bas nazir vezifesini yerine yetire bilmir Bunun fonunda sie liderin Iranin Iraqin daxili islerine qarismasina son verilmesini teleb etmesi diqqeti cekib Bunu Tehrana qarsi hereket kimi qiymetlendiribler O cumleden Vasinqton etiraz edenlere qarsi sert tedbirlerin gorulmesinin arxasinda Iranin dayandigina isare verib Bele bir fikri Iranin meshur generali Suleyman Qasiminin Bagdada gelisi ve gizli gorus kecirmesi de yaradib KIV e melumat sizdiriblar ki Iran generali bu kimi hadiseleri nece yatirtmaq lazim geldiyini bildiklerini deyib Yeni avtomatik olaraq Iraqin huquq muhafize orqanlarinin daha sert davranmasi telebini qoyub Eslinde Sedr Iranin bu kimi mudaxilelerinin eleyhinedir O cumleden Hesdi Sabi nin Iraqdaki fealiyyetinin mehdudlasdirilmasini teleb edir Ekspertler bunlardan bele netice cixarirlar ki Iraqda eslinde Irana qarsi herekat baslayib Tehranin bu olkede at oynatdigi haqqinda coxdan sohbetler gedirdi Lakin mehz indi Iraqda antiiran prosesine start verilmesi tesadufi deyil Suriyada Iran eleyhine Amerika Israil ve Seudiyye Erebistani genis is aparirlar Oradan Iran quvvelerinin cixarilmasini teleb edirler Bu istiqametde mueyyen zerbeler de endirilib Ancaq Iran faktiki olaraq Suriyada qalir ve oradan cixmaq fikri yoxdur Indi Iraqda Irana qarsi proseslerin baslamasi Tehrani daha cox sixisdirmaq planlarindan xeber verir Bu ise Tehran ucun daha cetin veziyyetin yaranmasi demekdir Maraqlidir ki Iraqla bagli Iranin muttefiqi Rusiya ele bir movqe bildirmeyib yeni Tehrani mudafie etdiyini numayis etdirmeyib Bu ise meydana coxlu suallar cixarir Konkret desek bir sira ekspertler texmin edirler ki Rusiya da Iranin Yaxin Serqde daha cox guclenmesini arzulamir Bu bagliliqda ABS in beyanatlari bu olkenin konkret movqede oldugunu ifade edir Vasinqton teleb edir ki Bagdad numayiscilerin telebini yerine yetirsin yeni bas nazir istefa versin A Abdulmehdinin istefa vermesi olkede Irana bagli sielerin movqeyini zeiflede biler Sedrin tutdugu yol ise onu gosterir ki ereb sieler basqa cur dusunurler Onlar Irana meylli quvvelerin olkede hokmran olmasini istemirler Bu meqama gore ekspertler hesab edirler ki hazirda meydanda Irana bagli Iraq hokumeti ile Sedre sedaqetli sie vetendaslar arasinda bir carpisma yasanir Onlardan hansinin qalib geleceyinden olkede iqtidarin taleyi asili olacaq Ancaq problemin yalniz bununla mehdudlasmadigini da istisna etmek olmaz b Parcalanma ehtimali Bagdad ucun cetin problem b Geosiyasi aspektde region ugrunda mubarizenin novbeti sehnesi oynanilir Bezi quvveler Iranin movqeyini zeifledib onun nufuzunu asagi salmaga calisir Bu prosesin maraqli elameti sielerin arasina siyasi mustevide nifaq salinmasindadir Neticede sie cebhesi parcalana biler Bir qayda olaraq Irana arxalanan sieler ucun yeni dayaq noqtesi meydana geler Iraqdaki sielerin lideri Muqteda el Sedr Bunun ise cox ciddi siyasi ideoloji ve geosiyasi neticeleri ola biler Butun variantlarda bu ssenari Iranin eleyhinedir Bu sebebden Tehran Iraqda hokumeti ciddi suretde destekleyir Lakin hemin ssenari de antiiran prosesine cevrile biler Sebeb ondan ibaretdir ki etirazcilar siddetin arxasinda Iranin dayandigina emin olsalar faktiki olaraq geosiyasi aspektde Amerika meqsedine catmis olar Cunki iraqlilarin Irana etimadi ciddi suretde azalir Bele seraitde cemiyyetde Irana sedaqetli siyasi quvvelerin ugur elde etme imkanlari xeyli zeiflemis olur Zor gucune hakimiyyeti saxlamagin perspektivinin olmadigi ise melumdur Meselenin basqa bir riskli terefi de vardir Bir cox ekspertler Iraqda vetendas muharibesinin baslamasindan ehtiyat edir bu prosesin olkeni parcalaya bileceyini proqnozlasdirirlar Bu heqiqeten de tehlukeli tendensiyadir Iraqin federalizasiyasi butovlukde regionu o cumleden Suriyani silkeleyer Kurdlerin musteqil dovlet qurmaq planlari daha konkret cizgiler alar Bu aspektde Turkiyede Iraqdaki turkmenlerin taleyi narahatliq dogurub Maraqlidir ki artiq Kerkukde turkmenler de kucelere cixib teleblerini ifade edirler Bununla yanasi turkmenler veziyyetden istifade edib Pesmerge destelerinin yeniden Kerkuke daxil ola bileceyinden ehtiyatlanirlar Diger terefden yaranmis qarisiqliqdan istifade ederek PKK Iraqda fealligini artira biler Bu terror teskilati coxdandir ki Kandille yanasi Sincarda da movcuddur Prosesler indiki istiqametde davam etse PKK bir az da ireli gede biler Meselen Kerkuk ve Mosulun neft ehtiyatlarina nezaret etmek fikrine duser Eslinde ekspertler hazirda Iraqda bas verenleri neft meselesi ile de six baglayirlar Konkret olaraq ABS in enerji qaynaqlarini elinden vermek istemeyeceyi proqnozu uzerinde dayanilir Son gunler Suriyada bu aspektde bas verenler de hemin tezise esas verir ABS Prezidenti Suriyanin simalindaki neft yataqlarini qorumaq ucun elave herbi quvvenin oraya gonderilmesine qerar verib Bele cixir ki Donald Tramp onceki qerari ile manevr edir Yeni doyus meydanina Rusiya Turkiye Iran ve Suriyani cixararaq onlarin bir biri ile savasmasini teskil etmeye calisirlar Bunun fonunda ise amerikan esgeri ancaq gelir getiren neft yataqlarina nezaret edecek Yeni oradan goturulen milyonlar hem Vasinqtona hem de onun desteklediyi radikal qruplara gelir verecek Bu baximdan Iraqda daha cox imkanlar vardir Hesablamalara gore Iraqdaki neft ehtiyatlarinin qiymeti 31 milyard dollar teskil edir Bu qeder zenginliye sahib olmaq ucun Vasinqton tebii ki riskli addimlar atacaq Geosiyasi ve geoiqtisadi olaraq da kurdler dividend goturur Onlar Suriya ve Iraqdaki neft yataqlarindan kulli miqdarda pul elde etmek imkani qazanirlar ki onu da muharibelere xercleye bilerler Amerikaya geldikde ise bir gulle ile bir nece qus vurmus olur Her seyden once amerikan esgerlerini qanli savasin icinden uzaqlasdirir reqibleri olan bir nece olkeni savas meydanina iteleyir Paralel olaraq muttefiq saydigi quvvelere ozunun cibinden cixmayan qazanc menbeyi verir Bununla hem onlardan istediyi kimi yararlana bilir hem de ozu fiziki olaraq kenarda qalir Nehayet bu strategiya Amerikaya regiondaki butun boyuk oyunculara problem yaratmaga imkan verir Konkret olaraq Rusiya Iran ve Turkiye ABS in ssenarisine uygun oyunda istirak etmeli olurlar Butun bunlar Iraq hadiselerinin ciddi geosiyasi meselelerle bagli oldugu qenaeti yaradir Bu veziyyet region dovletlerinin hec birine xeyir vermir Eksine yeni xaos menbeyi meydana gelir Bele cixir ki Amerika hele Iraq meselesini hell etmeyib Belke de onu nece hell etmeyin proqrami yoxdur Gorunen odur ki