COVID-19 infeksiyası zamanı ağciyərlərdə pnevmoniya deyil, kimyəvi proses olan pnevmonit yaranır

Artıq 8 aydır ki, bütün dünyada əsas diqqət mərkəzində olan və xəbər manşetlərini bürüyən koronavirus pandemiyası digər xəstəlikləri nisbətən unutdurmaqla yanaşı, insanların yaşam tərzini, hətta dünyanın düzənini dəyişib. Koronavirus pandemiyasının ilk vaxtlarında vətəndaşlarımızın bir qismi bu infeksiyanın mövcudluğuna inanmayaraq karantin rejiminin qaydalarına ciddi əməl etməsələr də, xəstəliyin yayılmasından və hər kəsin yaxın çevrəsində bu infeksiyaya yoluxanların olmasından sonra həmin infeksiyaya qarşı bir növ fobiya, stiqma yarandı.

Hazırkı pandemiya dövründə həm digər xroniki xəstəliklərin profilaktikası, həm də COVID-19 infeksiyasından qorunmaq üçün vətəndaşlarımız sağlamlıqlarına qarşı xüsusilə diqqətlə yanaşmalıdırlar. Xroniki xəstəliklərin kəskinləşməsinin qarşısını almaq üçün müvafiq mütəxəssislərin tövsiyələrinə əməl edilməlidir. Tənəffüs infeksiyaları, o cümlədən COVID-19 infeksiyasından qorunmaq üçün isə, hər kəs mövcud karantin rejiminin qaydalarına - qoruyucu maskaların istifadəsi, sosial məsafənin saxlanılması prinsiplərinə ciddi əməl etməklə yanaşı, orqanizmin immun qabiliyyətinin normal saxlanılması üçün balanslı qidalanmalı, zərərli vərdişlərdən və stresdən uzaq olmalı, normal gün rejiminə əməl etməli, soyuqlamadan qorunmalı, idmanla məşğul olmalıdır.

www.NiNa.Az AZƏRTAC-a istinadən bildirir ki, bunu Azərbaycan Tibb Universitetinin ağciyər xəstəlikləri kafedrasının müdiri, dosent Rafiq Bayramov deyib.

"Koronavirus infeksiyası bütün orqanlara, xüsusilə də ağciyərlərə ciddi mənfi təsir edir. Araşdırmalara görə, COVID-19 infeksiyası zamanı ağciyərlərdə adi iltihabi proses, yəni pnevmoniya deyil, kimyəvi bir proses, yəni pnevmonit baş verir. Bunun yaranma mexanizmi haqqında fərqli fikirlər mövcuddur. Belə ki, məşhur Rusiya pulmonoloqu, akademik A.Çuçalin qeyd edir ki, koronavirus infeksiyası tənəffüs yolları vasitəsilə alveollara düşərək onu zədələyir və alveollara hialuron turşusu toplanaraq kimyəvi pnevmonit törədir. ABŞ alimləri isə belə hesab edirlər ki, COVID-19 əsasən hemoqlobinə təsir edir və onun parçalanmasına səbəb olur ki, nəticədə ayrılan dəmir alveolları zədələyərək kimyəvi pnevmonit törədir. Hazırda COVID-19 infeksiyasının xüsusiyyətləri haqqında çox müxtəlif, hətta bir çox hallarda bir-birini təkzib edən fikirlər mövcuddur. Ona görə də, bu infeksiyanın orqanizmdə, xüsusilə də ağciyərlərdə törətdiyi dəyişikliklər, onun gedişi xüsusiyyətləri, spesifik müalicə və profilaktika üsulları haqqında dolğun, elmi əsaslandırılmış məlumatların olması üçün zaman lazımdır", - deyə R.Bayramov bildirib.

Kafedra müdirinin sözlərinə görə, COVID -19 pandemiyası dövründə pnevmoniya olan xəstələrin sayı xeyli artıb. Etioloji amillərdən asılı olmayaraq pnevmoniyalar zamanı müxtəlif təzahür səviyyəsində torokal əlamətlər - öskürək, bəlğəm ifrazı, təngnəfəslik, döş qəfəsində ağrı və s. ilə yanaşı, ümumi intoksikasiya simptomları, yəni hərarətin yüksəlməsi, başağrısı, iştahasızlıq və s. müşahidə olunur. Koronavirus infeksiyası zamanı ağciyərlərdə baş verən dəyişikliklərin xarakterik xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, proses adətən ikitərəfli olur, yəni hər iki ağciyər, xüsusilə aşağı paylar zədələnir. COVID-19-un klinik əlamətləri xəstələrin əksəriyyətində digər mənşəli pnevmoniyalara nisbətən daha az olur. Belə ki, xəstələrin böyük bir qismində temperaturun hətta bəzən bir dəfə 37,2-37,5° C-dək yüksəlməsi, iybilmə, dadbilmə hissinin zəifləməsi, kürək nahiyyəsində ağrıların olması və s. müşahidə olunur. Hətta bəzi hallarda heç bir ciddi narahatçılığı olmayan, lakin ya bu infeksiyaya görə PZR testinin nəticəsi pozitiv olduğuna, ya da COVID-19-a yoluxan xəstə ilə təmasda olduğuna görə döş qəfəsi orqanlarının kompüter tomoqrafiyası olunan şəxslərdə koronavirus pnevmoniyası üçün xarakterik olan hər iki ağciyərin aşağı payında, subplevral lokalizasiyalı "buzlu şüşə" görüntüsü müəyyən edilir. Onu da qeyd edim ki, "buzlu şüşə" görüntüsü yeni deyil və yalnız koronavirus zamanı yox, ağciyərlərin müxtəlif mənşəli iltihabi proseslərində də aşkar edilir.

Mütəxəssis bildirib ki, tənəffüs infeksiyaları arasında vərəm heç də koronavirus infeksiyasından az aktual deyil: "Doğrudur, COVID-19 infeksiyasının yeni olması, kontagiozluğunun yüksəkliyi, inkubasiya dövrünün daha qısa olması, spesifik müalicə və profilaktika üsulunun mövcud olmaması kimi xüsusiyyətləri ilə səciyyələnsə də, vərəm xəstəliyi də cəmiyyət üçün çox təhlükəlidir. Yaşı təxminən bəşəriyyətin, canlıların yaşı ilə eyni olan vərəm xəstəliyinin spesifik profilaktika və müalicə üsulları mövcud olsa da, təəssüflə qeyd etmək istəyirəm ki, hazırda bu xəstəlik dünyada aktual problemlərdən biri olaraq qalmaqdadır. Hazırda bütün dünyada, o cümlədən bizim ölkəmizdə də vərəmlə yoluxma, xəstələnmə göstəricilərində stabilləşmə və ya nisbi azalma müşahidə olunsa da, dərmanlara rezistent vərəmin rastgəlmə tezliyi artmaqdadır. Bu da aktual bir problemdir, çünki dərmanlara rezistent vərəmlə ciddi mübarizə aparılmazsa, vərəmə görə epidemioloji göstəricilər kəskin pisləşə bilər. Hər il dünyada 10 milyondan çox insan vərəmlə xəstələnir ki, onların da təxminən 1,5 milyonu bu xəstəlikdən dünyasını dəyişir. 8 ay ərzində dünyada COVID-19 infeksiyasından ölənlərin sayının 780 mindən çox olduğunu nəzərə alsaq, həmin müddətdə vərəm xəstəliyindən dünyasını dəyişənlərin sayı heç də bundan az deyil".

R.Bayramov payız-qış fəslində koronavirus infeksiyasına yoluxma hallarında artımın olacağına dair fikirlərə münasibətini bildirərək deyib: "İstər COVID infeksiyası, istərsə də hər hansı bir xəstəlik haqqında öncədən dəqiq proqnoz söyləmək mümkün deyil. Ümumiyyətlə, ilin soyuq fəsillərində tənəffüs infeksiyaları ilə xəstələnənlərin sayında həmişə artım müşahidə olunur. Lakin bu ciddi narahatçılığa səbəb olmamalıdır və koronavirus pandemiyası ilə mübarizədə qalib gəlmək üçün hər kəs həmrəy olaraq karantin qaydalarına ciddi əməl etməlidir. Hazırda həmin infeksiyaya yoluxanların sayındakı azalma arxayınlıq yaratmamalı və profilaktik tədbirlərə riayət edilməlidir.

Bəzən öskürək şikayəti olan kimi ağıla ilk olaraq tənəffüs sistemi patologiyaları gəlir. Lakin qeyd etmək istərdim ki, bəzən heç bir bronx-ağciyər patologiyası olmayan şəxslərdə də, məsələn, qastroezofaqial reflüksdən əziyyət çəkənlərdə, AÇF inhibitorlarının istifadəsi zamanı və s. uzun sürən öskürək müşahidə edilə bilər. Ümumiyyətlə, bronx-ağciyər aparatının 800-ə qədər xəstəliyi var ki, onların da hər birinin müxtəlif inkişaf mərhələsində fərqli səviyyədə öskürək müşahidə oluna bilər. Ona görə də, öskürəklə mübarizə aparmaq üçün ilk olaraq onu yaradan səbəb aradan qaldırılmalıdır".

Kateqoriya: Sağlamlıq | Baxışlar: 622
Aug 22, 2020 11:18 AM | Müəllif: NiNa.Az

Bu xəbərlərə baxın

www.NiNa.Az » Pulsuz Xidmətlər » Xəbərlər

xəbərlər, xeberler, xeber, xəbər,

son dəqiqə xəbərləri

, son xeber, son xəbər,

qaynar xəbər

, son deqiqe xeberleri,

herbi xeberler

, herbi hisse xeberi, esger xeberleri, yol qanunlari xeberi, prezident serencamlari,

daxili isler nazirliyi xeberleri

, polis xeberleri, qaynar xeberler, qaynar xeber,

qayda qanun xeberleri

, qaynar xəbərlər,

bbc xeberleri

, isti xeberler, media xeberleri, chat, tanisliq, chat tanisliq, azeri chat, azeri, chat mesaj, çat, çat tanışlıq, tanışlıq, azeri xeberler, media, bbc,

kriminal xeberler

, azerbaycan xeberleri, olkede ve dunyada bas veren en son xeberleri size catdirirq. Ana Xeber, Ana Xəbər, Aztv, Az Tv, Atv, A tv, Xezer Tv, Xezertv, Xezer Xeber, Xezer, ARB Tv, Arbtv, Lider, Lidertv, Lider tv, Spaces tv, Spacestv, Speyis tv, Speyistv, İdman Kanali, Kanal, Kanali, Kanalı, Idman Tv, Medeniyyet Tv, Medeniyyet, Mədəniyyət, Medeniyyettv . COVID 19 infeksiyasi zamani agciyerlerde pnevmoniya deyil kimyevi proses olan pnevmonit yaranir Artiq 8 aydir ki butun dunyada esas diqqet merkezinde olan ve xeber mansetlerini buruyen koronavirus pandemiyasi diger xestelikleri nisbeten unutdurmaqla yanasi insanlarin yasam terzini hetta dunyanin duzenini deyisib Koronavirus pandemiyasinin ilk vaxtlarinda vetendaslarimizin bir qismi bu infeksiyanin movcudluguna inanmayaraq karantin rejiminin qaydalarina ciddi emel etmeseler de xesteliyin yayilmasindan ve her kesin yaxin cevresinde bu infeksiyaya yoluxanlarin olmasindan sonra hemin infeksiyaya qarsi bir nov fobiya stiqma yarandi Hazirki pandemiya dovrunde hem diger xroniki xesteliklerin profilaktikasi hem de COVID 19 infeksiyasindan qorunmaq ucun vetendaslarimiz saglamliqlarina qarsi xususile diqqetle yanasmalidirlar Xroniki xesteliklerin keskinlesmesinin qarsisini almaq ucun muvafiq mutexessislerin tovsiyelerine emel edilmelidir Teneffus infeksiyalari o cumleden COVID 19 infeksiyasindan qorunmaq ucun ise her kes movcud karantin rejiminin qaydalarina qoruyucu maskalarin istifadesi sosial mesafenin saxlanilmasi prinsiplerine ciddi emel etmekle yanasi orqanizmin immun qabiliyyetinin normal saxlanilmasi ucun balansli qidalanmali zererli verdislerden ve stresden uzaq olmali normal gun rejimine emel etmeli soyuqlamadan qorunmali idmanla mesgul olmalidir b s b AZERTAC a istinaden bildirir ki bunu Azerbaycan Tibb Universitetinin agciyer xestelikleri kafedrasinin mudiri dosent Rafiq Bayramov deyib Koronavirus infeksiyasi butun orqanlara xususile de agciyerlere ciddi menfi tesir edir Arasdirmalara gore COVID 19 infeksiyasi zamani agciyerlerde adi iltihabi proses yeni pnevmoniya deyil kimyevi bir proses yeni pnevmonit bas verir Bunun yaranma mexanizmi haqqinda ferqli fikirler movcuddur Bele ki meshur Rusiya pulmonoloqu akademik A Cucalin qeyd edir ki koronavirus infeksiyasi teneffus yollari vasitesile alveollara duserek onu zedeleyir ve alveollara hialuron tursusu toplanaraq kimyevi pnevmonit toredir ABS alimleri ise bele hesab edirler ki COVID 19 esasen hemoqlobine tesir edir ve onun parcalanmasina sebeb olur ki neticede ayrilan demir alveollari zedeleyerek kimyevi pnevmonit toredir Hazirda COVID 19 infeksiyasinin xususiyyetleri haqqinda cox muxtelif hetta bir cox hallarda bir birini tekzib eden fikirler movcuddur Ona gore de bu infeksiyanin orqanizmde xususile de agciyerlerde toretdiyi deyisiklikler onun gedisi xususiyyetleri spesifik mualice ve profilaktika usullari haqqinda dolgun elmi esaslandirilmis melumatlarin olmasi ucun zaman lazimdir deye R Bayramov bildirib Kafedra mudirinin sozlerine gore COVID 19 pandemiyasi dovrunde pnevmoniya olan xestelerin sayi xeyli artib Etioloji amillerden asili olmayaraq pnevmoniyalar zamani muxtelif tezahur seviyyesinde torokal elametler oskurek belgem ifrazi tengnefeslik dos qefesinde agri ve s ile yanasi umumi intoksikasiya simptomlari yeni heraretin yukselmesi basagrisi istahasizliq ve s musahide olunur Koronavirus infeksiyasi zamani agciyerlerde bas veren deyisikliklerin xarakterik xususiyyeti ondan ibaretdir ki proses adeten ikiterefli olur yeni her iki agciyer xususile asagi paylar zedelenir COVID 19 un klinik elametleri xestelerin ekseriyyetinde diger menseli pnevmoniyalara nisbeten daha az olur Bele ki xestelerin boyuk bir qisminde temperaturun hetta bezen bir defe 37 2 37 5 C dek yukselmesi iybilme dadbilme hissinin zeiflemesi kurek nahiyyesinde agrilarin olmasi ve s musahide olunur Hetta bezi hallarda hec bir ciddi narahatciligi olmayan lakin ya bu infeksiyaya gore PZR testinin neticesi pozitiv olduguna ya da COVID 19 a yoluxan xeste ile temasda olduguna gore dos qefesi orqanlarinin komputer tomoqrafiyasi olunan sexslerde koronavirus pnevmoniyasi ucun xarakterik olan her iki agciyerin asagi payinda subplevral lokalizasiyali buzlu suse goruntusu mueyyen edilir Onu da qeyd edim ki buzlu suse goruntusu yeni deyil ve yalniz koronavirus zamani yox agciyerlerin muxtelif menseli iltihabi proseslerinde de askar edilir Mutexessis bildirib ki teneffus infeksiyalari arasinda verem hec de koronavirus infeksiyasindan az aktual deyil Dogrudur COVID 19 infeksiyasinin yeni olmasi kontagiozlugunun yuksekliyi inkubasiya dovrunun daha qisa olmasi spesifik mualice ve profilaktika usulunun movcud olmamasi kimi xususiyyetleri ile seciyyelense de verem xesteliyi de cemiyyet ucun cox tehlukelidir Yasi texminen beseriyyetin canlilarin yasi ile eyni olan verem xesteliyinin spesifik profilaktika ve mualice usullari movcud olsa da teessufle qeyd etmek isteyirem ki hazirda bu xestelik dunyada aktual problemlerden biri olaraq qalmaqdadir Hazirda butun dunyada o cumleden bizim olkemizde de veremle yoluxma xestelenme gostericilerinde stabillesme ve ya nisbi azalma musahide olunsa da dermanlara rezistent veremin rastgelme tezliyi artmaqdadir Bu da aktual bir problemdir cunki dermanlara rezistent veremle ciddi mubarize aparilmazsa vereme gore epidemioloji gostericiler keskin pislese biler Her il dunyada 10 milyondan cox insan veremle xestelenir ki onlarin da texminen 1 5 milyonu bu xestelikden dunyasini deyisir 8 ay erzinde dunyada COVID 19 infeksiyasindan olenlerin sayinin 780 minden cox oldugunu nezere alsaq hemin muddetde verem xesteliyinden dunyasini deyisenlerin sayi hec de bundan az deyil R Bayramov payiz qis feslinde koronavirus infeksiyasina yoluxma hallarinda artimin olacagina dair fikirlere munasibetini bildirerek deyib Ister COVID infeksiyasi isterse de her hansi bir xestelik haqqinda onceden deqiq proqnoz soylemek mumkun deyil Umumiyyetle ilin soyuq fesillerinde teneffus infeksiyalari ile xestelenenlerin sayinda hemise artim musahide olunur Lakin bu ciddi narahatciliga sebeb olmamalidir ve koronavirus pandemiyasi ile mubarizede qalib gelmek ucun her kes hemrey olaraq karantin qaydalarina ciddi emel etmelidir Hazirda hemin infeksiyaya yoluxanlarin sayindaki azalma arxayinliq yaratmamali ve profilaktik tedbirlere riayet edilmelidir Bezen oskurek sikayeti olan kimi agila ilk olaraq teneffus sistemi patologiyalari gelir Lakin qeyd etmek isterdim ki bezen hec bir bronx agciyer patologiyasi olmayan sexslerde de meselen qastroezofaqial refluksden eziyyet cekenlerde ACF inhibitorlarinin istifadesi zamani ve s uzun suren oskurek musahide edile biler Umumiyyetle bronx agciyer aparatinin 800 e qeder xesteliyi var ki onlarin da her birinin muxtelif inkisaf merhelesinde ferqli seviyyede oskurek musahide oluna biler Ona gore de oskurekle mubarize aparmaq ucun ilk olaraq onu yaradan sebeb aradan qaldirilmalidir