İrsi xarakter daşıyan anadangəlmə hemeralopiya müalicəyə tabe olmur
Tibdə hemeralopiya, el arasında "toyuq korluğu" kimi tanınan bu xəstəlik, gecə görmə qabiliyyətinin zəifləməsi və zəif işıqlanan sahələrdə qaranlığa adaptasiyanın azalması deməkdir. Hemeralopiyadan əziyyət çəkənlər alaqaranlıq, işıq zəif düşən yerlərdə, axşam vaxtlarında ətraf mühiti yaxşı seçə bilmirlər. Onlarda qaranlığa adaptasiya çox çətin olur. "Toyuq korluğu" bəzi xəstəliklərin simptomu kimi özünü büruzə verir.
Hemeralopiyanın əsas üç növü ayırd edilir: anadangəlmə, simptomatik, essensial. İrsi xarakter daşıyan və erkən uşaqlıq dövründə təzahür edən anadangəlmə hemeralopiya, ümumiyyətlə, müalicəyə tabe olmur. Anadangəlmə toyuq korluğuna Aşer sindromu, piqmentli retinitin irsi forması və irsən ötürülən digər patologiyalarda rast gəlinir. Hemeralopiyanın simptomatik forması qlaukoma, yüksək dərəcəli miopiya, retinopatiya, torlu qişanın ayrılması, katarakta, xorioretinir, görmə sinirinin atrofiyası, sideroz, gözün şüa yanıqları, yəni fotooftalmiya və s. oftalmoloji patologiyalar fonunda inkişaf edir. Essensial və ya funksional hemeralopiya orqanizmdə A, B2, PP vitaminlərinin kəskin çatışmazlığı və ya ümumən olmaması nəticəsində yaranır.
Hipo və avitaminoza, qaraciyər xəstəlikləri, yuxusuzluq, sinir və ya fiziki yüklənmə, spirtli içkilərin qəbulu və siqaret çəkmək, kompüterdə uzun müddət ərzində işləmək, göz yorğunluğu, qanazlığı, həddindən artıq arıqlama, şəkərli diabet, qida maddələrinin sorulma proseslərinin pozulması ilə müşayiət olunan xroniki qastrit, enterit, kolit və s. kimi mədə-bağırsaq traktı xəstəlikləri, retinolun antaqonistləri ilə müalicə zamanı, suçiçəyi, herpes, məxmərək, qızılca kimi keçirilmiş infeksion xəstəliklər, pəhriz saxlamaq hemeralopiyanın təkanverici amillərindən hesab olunur.
Hemeralopiyanın formasından asılı olmayaraq, qaranlıqda görmə qabiliyyətinin pisləşməsi eyni mexanizmlə - torlu qişanın çöpşəkilli hüceyrələrində rodopsin piqmentinin sintezinin pozulması ilə bağlıdır.
www.NiNa.Az bildirir ki, bu barədə AZƏRTAC-a Akademik Zərifə Əliyeva adına Milli Oftalmologiya Mərkəzinin elmi-məlumat və təşkilati metodik bölməsinin rəhbəri, tibb üzrə fəlsəfə doktoru Yazgül Abdıyeva məlumat verib.
Yazgül Abdıyeva bildirib ki, anadangəlmə hemeralopiya axşam saatlarında və qaranlıq məkanda görmə itiliyinin azalması ilə özünü büruzə verir. Hemeralopiyalı insan zəif işıqlandırılma şəraitində məkan qavrayışını itirir, ətrafdakı əşyaları seçə bilmir. Gündüz vaxtı isə heç bir narahatlıq yaranmır.
Bundan əlavə, gözlərdə quruluq və yad cisim hissi əmələ gəlir. Hemerolopiya görmə sahəsinin daralması, sarı və göy rəngləri ayırd etmə qabiliyyətinin zəifləməsi ilə də müşayiət olunur.
Essensial hemeralopiya zamanı konyunktivada kserotik İskerski-Bito lövhəcikləri - göz yarığının hüdudları daxilində yerləşən yastı quru ləkələr formalaşır. Oftalmoloji simptomlarla yanaşı dəri örtükləri və selikli qişanın quruluğu, bədəndə hiperkeratoz sahələrinin yaranması, dərinin qabıqlanması və cızılması, diş ətinin qanaması müşahidə edilir.
Milli Oftalmologiya Mərkəzinin elmi -məlumat və təşkilati metodik bölməsinin rəhbəri qeyd edib ki, irsi patologiya ilə rast gəlinən anadangəlmə hemeralopiya sağalmaz xəstəlikdir. Bu tip şəxslərdə toranlıqda görmənin davamlı zəifləməsi müşahidə edilir. Qazanılmış formalarda isə qaranlığa uyğunlaşmanın pozulmasına səbəb olan amillər aşkarlanır və aradan qaldırılır. Miopiya fonunda yaranan hemeralopiya zamanı eynək və ya kontakt linza təyin olunur, yaxından görmənin lazer korreksiyası, refraksion əməliyyatlar - skleroplastika, keratoplastika və s. aparılır. Qlaukoma və ya katarakta mənşəli hemeralopiyalarda bu xəstəliklərin cərrahi müalicəsi tələb olunur. Torlu qişanın ayrılması lazer koaqulyasiyasına göstəriş sayılır.
Xəstəliyin essensial formasında ilk növbədə qidalanma normaya salınır: gündəlik rasion retinol və karotinlə zəngin məhsullarla - kərə yağı, treskanın qaraciyəri, pendir, süd, yumurta sarısı, kök, ispanaq ilə zənginləşdirilir. Vitamin tərkibli göz damcıları təyin olunur. Riboflavin, A vitamini, nikotin turşusu daxilə qəbul edilir. Həmçinin mədə-bağırsaq traktı xəstəlikləri və şəkərli diabetin müalicəsi aparılmalıdır.
"Simptomatik hemeralopiya qaranlığa uyğunlaşmanın bərpası və ya görmə funksiyasının itirilməsi ilə nəticələnə bilər. Proqnoz əsas xəstəliyin ağırlığından asılıdır. Funksional forma müalicəyə asan tabe olur. Onun gedişi qənaətbəxş sayılır - toranlıqda görmə tam şəkildə bərpa olunur. Onu da qeyd edim ki, hemeralopiyalı pasiyentlərdə çox vaxt qaranlıqdan qorxma hissi yaranır. Bu da fobiya, sayrışan hallar və psixi pozğunluq kimi təzahür edə bilər.
Patologiyanın profilaktikası orqanizmin lazımi vitaminlərlə təmin olunmasına və torlu qişanın müdafiəsinə yönəldilir. Bu məqsədlə qidalanma rejiminə fikir verilməli, günəşli havada və zərərli şüalanma şəraitində işlədikdə qoruyucu eynək taxılmalı, yanaşı gedən patologiyalar müalicə olunmalıdır. Hemeralopiyalı şəxslər flüoressent lampalardan istifadə etməməlidirlər. Yüngül dərəcəli miopiyası olan uşaqların axşam saatlarında eynək taxması məsləhət görülür", - deyə Y.Abdıyeva diqqətə çatdırıb.
Kateqoriya: Sağlamlıq | Baxışlar: 922
Mar 9, 2020 3:45 PM | Müəllif: NiNa.Az
, azerbaycan xeberleri, olkede ve dunyada bas veren en son xeberleri size catdirirq. Ana Xeber, Ana Xəbər, Aztv, Az Tv, Atv, A tv, Xezer Tv, Xezertv, Xezer Xeber, Xezer, ARB Tv, Arbtv, Lider, Lidertv, Lider tv, Spaces tv, Spacestv, Speyis tv, Speyistv, İdman Kanali, Kanal, Kanali, Kanalı, Idman Tv, Medeniyyet Tv, Medeniyyet, Mədəniyyət, Medeniyyettv . Irsi xarakter dasiyan anadangelme hemeralopiya mualiceye tabe olmur Tibde hemeralopiya el arasinda toyuq korlugu kimi taninan bu xestelik gece gorme qabiliyyetinin zeiflemesi ve zeif isiqlanan sahelerde qaranliga adaptasiyanin azalmasi demekdir Hemeralopiyadan eziyyet cekenler alaqaranliq isiq zeif dusen yerlerde axsam vaxtlarinda etraf muhiti yaxsi sece bilmirler Onlarda qaranliga adaptasiya cox cetin olur Toyuq korlugu bezi xesteliklerin simptomu kimi ozunu buruze verir Hemeralopiyanin esas uc novu ayird edilir anadangelme simptomatik essensial Irsi xarakter dasiyan ve erken usaqliq dovrunde tezahur eden anadangelme hemeralopiya umumiyyetle mualiceye tabe olmur Anadangelme toyuq korluguna Aser sindromu piqmentli retinitin irsi formasi ve irsen oturulen diger patologiyalarda rast gelinir Hemeralopiyanin simptomatik formasi qlaukoma yuksek dereceli miopiya retinopatiya torlu qisanin ayrilmasi katarakta xorioretinir gorme sinirinin atrofiyasi sideroz gozun sua yaniqlari yeni fotooftalmiya ve s oftalmoloji patologiyalar fonunda inkisaf edir Essensial ve ya funksional hemeralopiya orqanizmde A B2 PP vitaminlerinin keskin catismazligi ve ya umumen olmamasi neticesinde yaranir Hipo ve avitaminoza qaraciyer xestelikleri yuxusuzluq sinir ve ya fiziki yuklenme spirtli ickilerin qebulu ve siqaret cekmek komputerde uzun muddet erzinde islemek goz yorgunlugu qanazligi heddinden artiq ariqlama sekerli diabet qida maddelerinin sorulma proseslerinin pozulmasi ile musayiet olunan xroniki qastrit enterit kolit ve s kimi mede bagirsaq trakti xestelikleri retinolun antaqonistleri ile mualice zamani suciceyi herpes mexmerek qizilca kimi kecirilmis infeksion xestelikler pehriz saxlamaq hemeralopiyanin tekanverici amillerinden hesab olunur Hemeralopiyanin formasindan asili olmayaraq qaranliqda gorme qabiliyyetinin pislesmesi eyni mexanizmle torlu qisanin copsekilli huceyrelerinde rodopsin piqmentinin sintezinin pozulmasi ile baglidir b s b bildirir ki bu barede AZERTAC a Akademik Zerife Eliyeva adina Milli Oftalmologiya Merkezinin elmi melumat ve teskilati metodik bolmesinin rehberi tibb uzre felsefe doktoru Yazgul Abdiyeva melumat verib Yazgul Abdiyeva bildirib ki anadangelme hemeralopiya axsam saatlarinda ve qaranliq mekanda gorme itiliyinin azalmasi ile ozunu buruze verir Hemeralopiyali insan zeif isiqlandirilma seraitinde mekan qavrayisini itirir etrafdaki esyalari sece bilmir Gunduz vaxti ise hec bir narahatliq yaranmir Bundan elave gozlerde quruluq ve yad cisim hissi emele gelir Hemerolopiya gorme sahesinin daralmasi sari ve goy rengleri ayird etme qabiliyyetinin zeiflemesi ile de musayiet olunur Essensial hemeralopiya zamani konyunktivada kserotik Iskerski Bito lovhecikleri goz yariginin hududlari daxilinde yerlesen yasti quru lekeler formalasir Oftalmoloji simptomlarla yanasi deri ortukleri ve selikli qisanin qurulugu bedende hiperkeratoz sahelerinin yaranmasi derinin qabiqlanmasi ve cizilmasi dis etinin qanamasi musahide edilir Milli Oftalmologiya Merkezinin elmi melumat ve teskilati metodik bolmesinin rehberi qeyd edib ki irsi patologiya ile rast gelinen anadangelme hemeralopiya sagalmaz xestelikdir Bu tip sexslerde toranliqda gormenin davamli zeiflemesi musahide edilir Qazanilmis formalarda ise qaranliga uygunlasmanin pozulmasina sebeb olan amiller askarlanir ve aradan qaldirilir Miopiya fonunda yaranan hemeralopiya zamani eynek ve ya kontakt linza teyin olunur yaxindan gormenin lazer korreksiyasi refraksion emeliyyatlar skleroplastika keratoplastika ve s aparilir Qlaukoma ve ya katarakta menseli hemeralopiyalarda bu xesteliklerin cerrahi mualicesi teleb olunur Torlu qisanin ayrilmasi lazer koaqulyasiyasina gosteris sayilir Xesteliyin essensial formasinda ilk novbede qidalanma normaya salinir gundelik rasion retinol ve karotinle zengin mehsullarla kere yagi treskanin qaraciyeri pendir sud yumurta sarisi kok ispanaq ile zenginlesdirilir Vitamin terkibli goz damcilari teyin olunur Riboflavin A vitamini nikotin tursusu daxile qebul edilir Hemcinin mede bagirsaq trakti xestelikleri ve sekerli diabetin mualicesi aparilmalidir Simptomatik hemeralopiya qaranliga uygunlasmanin berpasi ve ya gorme funksiyasinin itirilmesi ile neticelene biler Proqnoz esas xesteliyin agirligindan asilidir Funksional forma mualiceye asan tabe olur Onun gedisi qenaetbexs sayilir toranliqda gorme tam sekilde berpa olunur Onu da qeyd edim ki hemeralopiyali pasiyentlerde cox vaxt qaranliqdan qorxma hissi yaranir Bu da fobiya sayrisan hallar ve psixi pozgunluq kimi tezahur ede biler Patologiyanin profilaktikasi orqanizmin lazimi vitaminlerle temin olunmasina ve torlu qisanin mudafiesine yoneldilir Bu meqsedle qidalanma rejimine fikir verilmeli gunesli havada ve zererli sualanma seraitinde isledikde qoruyucu eynek taxilmali yanasi geden patologiyalar mualice olunmalidir Hemeralopiyali sexsler fluoressent lampalardan istifade etmemelidirler Yungul dereceli miopiyasi olan usaqlarin axsam saatlarinda eynek taxmasi meslehet gorulur deye Y Abdiyeva diqqete catdirib