Azərbaycan yaxın gələcəkdə qaz ixracından böyük gəlirlər əldə edəcək - İqtisadçı
Cənub Qaz Dəhlizinin reallaşması ilə Azərbaycan qaz ixracını yaxın perspektivdə 2-3 dəfə çoxaldacaq və bununla da bu sahədən gəlirlərini nəzərə çarpan səviyyədə artırmaq imkanları qazanacaq.
www.NiNa.Az bildirir ki, bunu Trend-ə AMEA İqtisadiyyat İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Mahir Zeynalov deyib.
Onun sözlərinə görə, ölkəyə gəlir gətirəcək mühüm enerji layihəsi olan Cənub Qaz Dəhlizi Azərbaycan qazının Avropa bazarına çıxarılmasını təmin edəcək: "Avropanın qaz bazarı uğrunda böyük rəqabətin olduğu bir şəraitdə Azərbaycanın bu layihəni gerçəkləşdirməsi tarixi nailiyyətdir. 40 milyard dollar investisiya dəyəri olan, 7 hökuməti və 11 şirkəti əhatə edən Cənub Qaz Dəhlizi vasitəsilə Azərbaycan təbii qazının Avropaya çatdırılması bu ilin payızında tam reallaşdırılacaq. TAP boru kəməri Cənubi Qafqaz Boru Kəməri və TANAP-ın davamı olmaqla "Şahdəniz-2"dən hasil olunacaq qazı Yunanıstan və Albaniya vasitəsilə, Adriatik dənizindən keçməklə İtaliyanın cənubuna, oradan da Qərbi Avropaya çatdıracaq.
Nəzərə almaq vacibdir ki, Avropada qaza olan təlabat artmaqdadır, ölkələr mavi yanacağa üstünlük verməyə başlayıblar. Üstəlik Azərbaycan qazı İtaliya üçün həm qiymət baxımından çox sərfəlidir, həm də qaz kəmərinin marşrut xətti daha təhlükəsiz və etibarlıdır. Bunlarla yanaşı, ötən illər ərzində enerji sahəsində əməkdaşlıq sahəsində Azərbaycan etibarlı tərəfdaş kimi böyük etimad qazanıb. Avropa İttifaqı da bu layihəni dəstəkləyir. Azərbaycan həm də Gürcüstan, Türkiyə və İtaliya ilə enerji sahəsində sırf iqtisadi maraqlardan doğan qarşlıqlı faydalı əməkdaşlıq təcrübəsinə malikdir ki, bu da Cənub Qaz Dəhlizinin uğur qazanmasına zəmin yaradan mühüm amildir. Bu layihənin həm Azərbaycan, həm də digər iştirakçı ölkələr üçün mühüm əhəmiyyəti var. Azərbaycan yaxın gələcəkdə qaz ixracından böyük gəlirlər əldə etməyə başlayacaq, qaz hasilatını və ixracını artırmaq imkanları qazanacaq, iştirakçı ölkələr - Gürcüstan, Türkiyə, Yunanıstan, Albaniya və İtaliya isə uzunmüddətli və dayanıqlı, sərfəli qiymətlərlə mavi yanacaq əldə edəcəklər. Boru kəmərinin ilkin ötürücülük qabiliyyəti 16 mlrd. kubmetrdir və sonradan bu həcmin 31 mlrd. kubmetrədək artırılması nəzərdə tutulur".
M.Zeynalov əlavə edib ki, hazırda "Şahdəniz" yatağından Azərbaycan (SOCAR-a), Gürcüstan (GOGC şirkətinə), Türkiyə ("Botaş" şirkətinə) bazarlarına və çoxsaylı obyektlər üçün BTC şirkətinə təbii qaz çatdırılır. 2020-ci ilin payızında isə TAP vasitəsilə İtaliya da qaz almağa başlayacaq. Beləliklə də, Azərbaycanın təşəbbüsü ilə reallaşdırılan, "Şahdəniz-2" layihəsini, Cənubi Qafqaz Boru Kəməri,TANAP və TAP əhatə edən Cənub Qaz Dəhlizi Xəzər bölgəsinin qazını Avropa bazarına çatdırmaqla bütün regionun enerji xəritəsini dəyişmiş olacaq. TAP-ın ilkin ötürücülük qabiliyyəti ildə 10 milyard kubmetr olacaq və bu həcmin gələcəkdə 20 milyard kubmetrədək artırılması nəzərdə tutulur. Cənub Qaz Dəhlizi vasitəsilə ilkin mərhələdə Türkiyəyə 6 milyard kubmetr, Avropaya isə 10 milyard kubmetr Azərbaycan qazının nəqli planlaşdırılır.
Iqtisadçı hesab edir ki, nəticədə ölkəmiz neftlə yanaşı, qaz ixracından da daha çox gəlir əldə edəcək. Neft hasilatı və ixracının azalması, neftin qiymətlərinin ucuzlaşdığı bir şəraitdə qaz hasilatı və ixracının tədricən artırılması ilə yeni gəlir imkanlarının əldə olunması Azərbaycan üçün çox əhəmiyyətlidir.
Onun sözlərinə görə, AR Dövlət Neft Fondunun 2020-ci il büdcəsinin gəlirləri 12,384 milyard manat proqnozlaşdırılır ki, bura qaz ixracından, qaz sazişlərinin imzalanması və ya icrası ilə bağlı sərmayəçilərin ödədikləri bonuslar da daxildir. 2021-ci ildən isə qaz ixracının artması tempinə uyğun olaraq qaz satışından əldə edilən gəlirlər da artmağa başlayacaq.
M.Zeynalov qeyd edib ki, 2019-cu ildə Azərbaycandan qaz hasilatı 17% artaraq 35,6 milyard kubmetr, qaz ixracı isə 23% artaraq 11,586 milyard kubmetr təşkil edib. Yaxın illər ərzində qaz hasilatının ildə 50 milyard kubmetrə çatdırılması nəzərdə tutulur ki, onun da 30-35 milyard kubmetri ixrac ediləcək.
Kateqoriya: İqtisadiyyat | Baxışlar: 291
Mar 1, 2020 3:17 PM | Müəllif: NiNa.Az
, azerbaycan xeberleri, olkede ve dunyada bas veren en son xeberleri size catdirirq. Ana Xeber, Ana Xəbər, Aztv, Az Tv, Atv, A tv, Xezer Tv, Xezertv, Xezer Xeber, Xezer, ARB Tv, Arbtv, Lider, Lidertv, Lider tv, Spaces tv, Spacestv, Speyis tv, Speyistv, İdman Kanali, Kanal, Kanali, Kanalı, Idman Tv, Medeniyyet Tv, Medeniyyet, Mədəniyyət, Medeniyyettv azeri aze azerbaycanli azərbaycanlı azərbaycan azəri azərilərin azerilerin azerbaycanlilarin azərbaycanlıların azeride azəridə. Azerbaycan yaxin gelecekde qaz ixracindan boyuk gelirler elde edecek Iqtisadci Cenub Qaz Dehlizinin reallasmasi ile Azerbaycan qaz ixracini yaxin perspektivde 2 3 defe coxaldacaq ve bununla da bu saheden gelirlerini nezere carpan seviyyede artirmaq imkanlari qazanacaq b s b bildirir ki bunu Trend e AMEA Iqtisadiyyat Institutunun aparici elmi iscisi iqtisad uzre felsefe doktoru dosent Mahir Zeynalov deyib Onun sozlerine gore olkeye gelir getirecek muhum enerji layihesi olan Cenub Qaz Dehlizi Azerbaycan qazinin Avropa bazarina cixarilmasini temin edecek Avropanin qaz bazari ugrunda boyuk reqabetin oldugu bir seraitde Azerbaycanin bu layiheni gerceklesdirmesi tarixi nailiyyetdir 40 milyard dollar investisiya deyeri olan 7 hokumeti ve 11 sirketi ehate eden Cenub Qaz Dehlizi vasitesile Azerbaycan tebii qazinin Avropaya catdirilmasi bu ilin payizinda tam reallasdirilacaq TAP boru kemeri Cenubi Qafqaz Boru Kemeri ve TANAP in davami olmaqla Sahdeniz 2 den hasil olunacaq qazi Yunanistan ve Albaniya vasitesile Adriatik denizinden kecmekle Italiyanin cenubuna oradan da Qerbi Avropaya catdiracaq Nezere almaq vacibdir ki Avropada qaza olan telabat artmaqdadir olkeler mavi yanacaga ustunluk vermeye baslayiblar Ustelik Azerbaycan qazi Italiya ucun hem qiymet baximindan cox serfelidir hem de qaz kemerinin marsrut xetti daha tehlukesiz ve etibarlidir Bunlarla yanasi oten iller erzinde enerji sahesinde emekdasliq sahesinde Azerbaycan etibarli terefdas kimi boyuk etimad qazanib Avropa Ittifaqi da bu layiheni destekleyir Azerbaycan hem de Gurcustan Turkiye ve Italiya ile enerji sahesinde sirf iqtisadi maraqlardan dogan qarsliqli faydali emekdasliq tecrubesine malikdir ki bu da Cenub Qaz Dehlizinin ugur qazanmasina zemin yaradan muhum amildir Bu layihenin hem Azerbaycan hem de diger istirakci olkeler ucun muhum ehemiyyeti var Azerbaycan yaxin gelecekde qaz ixracindan boyuk gelirler elde etmeye baslayacaq qaz hasilatini ve ixracini artirmaq imkanlari qazanacaq istirakci olkeler Gurcustan Turkiye Yunanistan Albaniya ve Italiya ise uzunmuddetli ve dayaniqli serfeli qiymetlerle mavi yanacaq elde edecekler Boru kemerinin ilkin oturuculuk qabiliyyeti 16 mlrd kubmetrdir ve sonradan bu hecmin 31 mlrd kubmetredek artirilmasi nezerde tutulur M Zeynalov elave edib ki hazirda Sahdeniz yatagindan Azerbaycan SOCAR a Gurcustan GOGC sirketine Turkiye Botas sirketine bazarlarina ve coxsayli obyektler ucun BTC sirketine tebii qaz catdirilir 2020 ci ilin payizinda ise TAP vasitesile Italiya da qaz almaga baslayacaq Belelikle de Azerbaycanin tesebbusu ile reallasdirilan Sahdeniz 2 layihesini Cenubi Qafqaz Boru Kemeri TANAP ve TAP ehate eden Cenub Qaz Dehlizi Xezer bolgesinin qazini Avropa bazarina catdirmaqla butun regionun enerji xeritesini deyismis olacaq TAP in ilkin oturuculuk qabiliyyeti ilde 10 milyard kubmetr olacaq ve bu hecmin gelecekde 20 milyard kubmetredek artirilmasi nezerde tutulur Cenub Qaz Dehlizi vasitesile ilkin merhelede Turkiyeye 6 milyard kubmetr Avropaya ise 10 milyard kubmetr Azerbaycan qazinin neqli planlasdirilir Iqtisadci hesab edir ki neticede olkemiz neftle yanasi qaz ixracindan da daha cox gelir elde edecek Neft hasilati ve ixracinin azalmasi neftin qiymetlerinin ucuzlasdigi bir seraitde qaz hasilati ve ixracinin tedricen artirilmasi ile yeni gelir imkanlarinin elde olunmasi Azerbaycan ucun cox ehemiyyetlidir Onun sozlerine gore AR Dovlet Neft Fondunun 2020 ci il budcesinin gelirleri 12 384 milyard manat proqnozlasdirilir ki bura qaz ixracindan qaz sazislerinin imzalanmasi ve ya icrasi ile bagli sermayecilerin odedikleri bonuslar da daxildir 2021 ci ilden ise qaz ixracinin artmasi tempine uygun olaraq qaz satisindan elde edilen gelirler da artmaga baslayacaq M Zeynalov qeyd edib ki 2019 cu ilde Azerbaycandan qaz hasilati 17 artaraq 35 6 milyard kubmetr qaz ixraci ise 23 artaraq 11 586 milyard kubmetr teskil edib Yaxin iller erzinde qaz hasilatinin ilde 50 milyard kubmetre catdirilmasi nezerde tutulur ki onun da 30 35 milyard kubmetri ixrac edilecek