Ailənin yemək-içmək və yaşamaqdan ötrü yer kimi zəruri məişət ehtiyaclarını ödəmək üçün lazım olan dolanışıq xərclərini təmin etmək atanın borcudur. Uşaqların böyüdülüb boya-başa çatdırılması isə ananın işidir.
Uşaqların dolanışıq xərcləri
Uşaqlar istər qız, istərsə də oğlan uşaqları olsun, onların dolanışıq xərclərini təmin etmək atanın borcudur. Ana bu məsələdə məsuliyyət daşımır. Ataları yoxdursa, uşaqları saxlayıb himayə etmək atanın atasının, yəni, babanın borcudur. Baba da yoxdursa, uşaqların dolanışıq xərcləri başqa bir qohum tərəfindən təmin edilməlidir.
www.NiNa.Az muselmanlar.com-a istinadən bildirir ki, ata öz kiçik uşaqlarını işləyib qazanacaqları dövrə qədər himayə etməyə məcburdur. Uşaqlar üçün müəyyənləşdirilən dolanışıq xərcləri onların yaşlarına və atanın maddi vəziyyətinə müvafiq və lazımi qədər olmalıdır. Əgər atalarının maddi vəziyyəti yaxşıdırsa, uşaqlar üçün bir və yaxud lazım gələrsə, iki xidmətçi tutmaq da olar.
Qız uşağının öz dolanışığını təmin etmək üçün lazımi qədər maddi ehtiyatı yoxdursa və ərdə deyilsə, onun dolanışıq xərclərini atası ödəməlidir. Qızın bakirə və yaxud gözləmə müddətini başa vurmuş dul bir qadın olmasının məsələyə dəxli yoxdur.
Uşağın təhsil xərclərini ödəmək də atanın borcudur.
Ailənin böyük övladının gəlir və qazancları özlərinə çatmırsa, əksik qalan hissəsini ata tamamlamalıdır.
Uşaq üçün müəyyənləşdirilən dolanışıq xərcləri anaya verilir. Əgər ana bu dolanışıq xərclərini uşaq üçün xərcləmirsə, uşağa ayrılmış xərcliklər anadan alınıb mötəbər bir şəxsə verilir. Anaya da öz növbəsində o xərcliklərdən səhər-axşam müəyyən qədər verilir ki, uşağa sərf etsin. Belə bir hal baş verərsə, yəni, ananın uşaq üçün ayrılmış pulları ona xərcləmədiyi sübut olunsa, həmin pullar anasına deyil, başqa bir şəxsə də verilə bilər.
Uşaqları böyüdüb ərsəyə gətirmək (hidanə) hüququ
Hidanə uşağın işin əhli olan bir şəxs tərəfindən müəyyən bir müddət ərzində saxlanılıb böyüdülməsi deməkdir. Uşağın böyüdülüb ərsəyə gətirilməsi isə öz növbəsində anaya aid bir hüquqdur. Lakin hüquqi baxımdan ananı bu barədə məsul hesab etmək olmaz. Başqa sözlə, ananı uşağı saxlamağa və böyütməyə məcbur etmək olmaz. Amma əgər uşağa baxan başqa bir şəxs yoxdursa, o vaxt ananı uşağı saxlamağa məcbur etmək olar.
Ana boşanıb ayrıldıqdan sonra atadan hidanə üçün haqq, yəni, bir növ aliment tələb edə bilər. Uşağın saxlanacağı evin kirayəsini ata ödəməlidir. Əgər ata yoxdursa, ev kirayəsini onun ən yaxın qohumu ödəməlidir. Amma əgər ananın özünün uşağı saxlaya biləcəyi ayrı bir qalacaq yeri olsa, artıq heç bir kirayə pulu tələb edə bilməz.
Ana başqa bir adamla evləndiyi vaxt uşağı saxlamaq hüququnu itirir. Çünki belə bir vəziyyətdə uşaq başqaları tərəfindən təhqirə məruz qalıb narahat edilə bilər. Lakin ana öz uşağının yaxın qohumlarından biri ilə, məsələn, onun əmisi ilə evlənibsə, uşağı saxlamaq hüququnu itirmir.
Ana başqa bir adamla evləndiyi vaxt həmin adam uşağı saxlamağı qəbul etsə, uşağı anasından almaq olmaz. Çünki bəzən elə olur ki, ögey bir ata arvadının xətri və Allah rizası üçün uşağa həmin uşağın öz qohumlarından yaxşı baxır.
Oğlan uşaqları özləri işləyə biləcəkləri bir vaxta qədər analarının yanında qalır, sonra isə ataya təhvil verilirlər. Bu müddət 7, 8 və ya 9 yaşın tamamlanmasına qədər olan müddətdir. Bu məsələdə adətən 7 yaş əsas götürülmüşdür. Çünki oğlan uşaqları bu yaşdan sonra bir kişi kimi yetişməyə, elm və peşə öyrənməyə ehtiyac hiss edirlər. Onların ata və babaları bu məsələni daha yaxşı bilirlər.
Qız uşaqları isə aybaşı (menstruasiya) görməyə və həddi-buluğ çağına çatıb kişilərdə maraq oyatmağa başladıqları vaxta qədər analarının yanında qalırlar. Sonra isə onları daha çox ata və babalarının himayə etməsinə ehtiyacları olduğuna görə analarından alınırlar.
Bir şəxs uşağını götürüb başqa bir yerə aparmaq istəsə, ana buna mane ola bilər. Çünki belə olan halda, onun uşağa tərbiyə vermək hüququ tapdanır. Lakin ata istədiyi vaxt gəlib öz uşağını görə bilər.
Ana da böyüdülüb boya-başa çatdırılma haqqı başa çatmış uşağını istənilən vaxt görə bilər. Ona heç kim mane olmamalıdır.
Kateqoriya: Din | Baxışlar: 243
Sep 26, 2020 4:42 PM | Müəllif: NiNa.Az
, azerbaycan xeberleri, olkede ve dunyada bas veren en son xeberleri size catdirirq. Ana Xeber, Ana Xəbər, Aztv, Az Tv, Atv, A tv, Xezer Tv, Xezertv, Xezer Xeber, Xezer, ARB Tv, Arbtv, Lider, Lidertv, Lider tv, Spaces tv, Spacestv, Speyis tv, Speyistv, İdman Kanali, Kanal, Kanali, Kanalı, Idman Tv, Medeniyyet Tv, Medeniyyet, Mədəniyyət, Medeniyyettv . Valideyni bosanmis usaqlar Ailenin yemek icmek ve yasamaqdan otru yer kimi zeruri meiset ehtiyaclarini odemek ucun lazim olan dolanisiq xerclerini temin etmek atanin borcudur Usaqlarin boyudulub boya basa catdirilmasi ise ananin isidir Usaqlarin dolanisiq xercleri Usaqlar ister qiz isterse de oglan usaqlari olsun onlarin dolanisiq xerclerini temin etmek atanin borcudur Ana bu meselede mesuliyyet dasimir Atalari yoxdursa usaqlari saxlayib himaye etmek atanin atasinin yeni babanin borcudur Baba da yoxdursa usaqlarin dolanisiq xercleri basqa bir qohum terefinden temin edilmelidir b s b muselmanlar com a istinaden bildirir ki ata oz kicik usaqlarini isleyib qazanacaqlari dovre qeder himaye etmeye mecburdur Usaqlar ucun mueyyenlesdirilen dolanisiq xercleri onlarin yaslarina ve atanin maddi veziyyetine muvafiq ve lazimi qeder olmalidir Eger atalarinin maddi veziyyeti yaxsidirsa usaqlar ucun bir ve yaxud lazim gelerse iki xidmetci tutmaq da olar Qiz usaginin oz dolanisigini temin etmek ucun lazimi qeder maddi ehtiyati yoxdursa ve erde deyilse onun dolanisiq xerclerini atasi odemelidir Qizin bakire ve yaxud gozleme muddetini basa vurmus dul bir qadin olmasinin meseleye dexli yoxdur Usagin tehsil xerclerini odemek de atanin borcudur Ailenin boyuk ovladinin gelir ve qazanclari ozlerine catmirsa eksik qalan hissesini ata tamamlamalidir Usaq ucun mueyyenlesdirilen dolanisiq xercleri anaya verilir Eger ana bu dolanisiq xerclerini usaq ucun xerclemirse usaga ayrilmis xerclikler anadan alinib moteber bir sexse verilir Anaya da oz novbesinde o xercliklerden seher axsam mueyyen qeder verilir ki usaga serf etsin Bele bir hal bas vererse yeni ananin usaq ucun ayrilmis pullari ona xerclemediyi subut olunsa hemin pullar anasina deyil basqa bir sexse de verile biler Usaqlari boyudub erseye getirmek hidane huququ Hidane usagin isin ehli olan bir sexs terefinden mueyyen bir muddet erzinde saxlanilib boyudulmesi demekdir Usagin boyudulub erseye getirilmesi ise oz novbesinde anaya aid bir huquqdur Lakin huquqi baximdan anani bu barede mesul hesab etmek olmaz Basqa sozle anani usagi saxlamaga ve boyutmeye mecbur etmek olmaz Amma eger usaga baxan basqa bir sexs yoxdursa o vaxt anani usagi saxlamaga mecbur etmek olar Ana bosanib ayrildiqdan sonra atadan hidane ucun haqq yeni bir nov aliment teleb ede biler Usagin saxlanacagi evin kirayesini ata odemelidir Eger ata yoxdursa ev kirayesini onun en yaxin qohumu odemelidir Amma eger ananin ozunun usagi saxlaya bileceyi ayri bir qalacaq yeri olsa artiq hec bir kiraye pulu teleb ede bilmez Ana basqa bir adamla evlendiyi vaxt usagi saxlamaq huququnu itirir Cunki bele bir veziyyetde usaq basqalari terefinden tehqire meruz qalib narahat edile biler Lakin ana oz usaginin yaxin qohumlarindan biri ile meselen onun emisi ile evlenibse usagi saxlamaq huququnu itirmir Ana basqa bir adamla evlendiyi vaxt hemin adam usagi saxlamagi qebul etse usagi anasindan almaq olmaz Cunki bezen ele olur ki ogey bir ata arvadinin xetri ve Allah rizasi ucun usaga hemin usagin oz qohumlarindan yaxsi baxir Oglan usaqlari ozleri isleye bilecekleri bir vaxta qeder analarinin yaninda qalir sonra ise ataya tehvil verilirler Bu muddet 7 8 ve ya 9 yasin tamamlanmasina qeder olan muddetdir Bu meselede adeten 7 yas esas goturulmusdur Cunki oglan usaqlari bu yasdan sonra bir kisi kimi yetismeye elm ve pese oyrenmeye ehtiyac hiss edirler Onlarin ata ve babalari bu meseleni daha yaxsi bilirler Qiz usaqlari ise aybasi menstruasiya gormeye ve heddi bulug cagina catib kisilerde maraq oyatmaga basladiqlari vaxta qeder analarinin yaninda qalirlar Sonra ise onlari daha cox ata ve babalarinin himaye etmesine ehtiyaclari olduguna gore analarindan alinirlar Bir sexs usagini goturub basqa bir yere aparmaq istese ana buna mane ola biler Cunki bele olan halda onun usaga terbiye vermek huququ tapdanir Lakin ata istediyi vaxt gelib oz usagini gore biler Ana da boyudulub boya basa catdirilma haqqi basa catmis usagini istenilen vaxt gore biler Ona hec kim mane olmamalidir