Fərdi və ictimai inkişaf etməklə bağlı Qurani-Kərimdən tövsiyələr
İnsan fitri olaraq kamala meyl edər və onun ən böyük arzusu - inkişaf etməkdir. "İnsan heç vaxt xeyir (mal və dünya rifahı) tələb etməkdən yorulmaz və doymaz". ("Fussilət" 49).
İnsan öz təbiəti baxımından tələskən olduğu üçün, bəzən həqiqi yolunu azır və hətta səhv edir. Kamalı həqiqi yerində axtarmır. Ona görə də Quran bəşərin bu təbii ehtiyacını aydın şəkildə bəyan edir və onu tanıdır. "Həqiqətən bu Qur'an (insan cəmiyyətini) ən möhkəm və sabit yola və dinə hidayət edir və həmişə yaxşı işlər görən möminlərə, onlar üçün(dünyada və axirətdə) böyük bir mükafat olması müjdəsini verir". ("İsra" 9).
İnsan ictimai bir varlıq olduğu üçün, inkişafı da bu zəminədə baş verər - həm fərdi və həm də ictimai. Qurani-Kərim fərdi inkişafla bağlı İbrahim (ə) peyğəmbəri yada salır və buyurur:"Həqiqətən Biz İbrahimə daha öncə (Musa və Harundan qabaq, tovhid və İlahi maarif barəsində dərs almadan) ona layiq bir ağıl-kamal və fitri hidayət əta etdik və Biz ona (onun bütün mənəvi sifətlərinə və həyat tərzinə əzəldən) bələd idik". ("Ənbiya" 51).
Bu ayə Həzrət İbrahimdən (ə) fərdi inkişaf etmiş bir insan kimi bəhs edir. Çünki o, tövhidə və maarifin haqqına kamil şəkildə hidayət olmuş insan idi. (Tebyan)
İnsan cəmiyyətinin ictimai inkişaf etməsi də çox mühümdür. Qurani-Məcid Səba cəmiyyətini inkişaf etmiş bir cəmiyyət kimi tanıtmışdır. "Həqiqətən, Səba qövmü üçün onların məskənlərində (Allahın qüdrəti və rəhmətinə dair) bir nişanə var idi. (Orada) sağ və sol tərəfdə iki bağça (var idi. Onlara dedik:) "Rəbbinizin ruzisindən yeyin və Ona şükür edin. (Məskəniniz) pak bir şəhərdir və Rəbbiniz də bağışlayan"". ("Səba" 15). Səba cəmiyyətində əkinçilik və iqtisadiyyat güclü inkişaf etmişdi. Bu şəhərin hər iki tərəfində yaşıl bağçalar var idi ki, məhsul verir və şəhərin iqtisadiyyatını təmin edirdi. Ancaq sonralar sel gəlməsi nəticəsində bu bağçalar tələf oldu və bu şəhərin iqtisadi inkişafı dayandı.
Təhlükəsizliyin inkişaf etməsi də cəmiyyətin inkişaf etmək amillərindəndir. Quran bununla bağlı buyurur: "Onlarla (şəhərləri ilə) bərəkət verdiyimiz şəhərlərin (Şam torpaqları) arasında aşkar (yaxın və bir-birinə bitişik) şəhərlər yaratmış və onların arasında gediş-gəliş müəyyən etmiş və məhdudlaşdırmışdıq (məskənlərin fasiləsi və onların arasındakı get-gəlin miqdarı bir ölçüdə idi və onlara buyurduq:) "Gecələr və gündüzlər bu şəhərlərin arasında aramlıq və əmin - amanlıqla get-gəl edin"". ("Səba" 18).
Cəmiyyətin inkişaf etməsinə təsir edən başqa bir amil isə siyasi inkişafdır. Quranın buyurduğuna görə, Səba cəmiyyətində siyasət də inkişaf etmişdi. "(Sonra) dedi: "Ey əyanlar və böyüklər, işim barədə mənə rəyinizi söyləyin, çünki mən heç vaxt siz yanımda olmayınca bir iş barədə qəti hökm verməmişəm"". ("Nəml" 32). Bu ayədən göründüyü kimi, Səba mələkəsi qəbilə başçıları ilə məsləhətləşir. Onların nəzərini öyrənmədən heç bir iş görmür.
Bəs insanın inkişaf etməsinə yardım edə bilən amillər hansılardır?
1. Dua. Bir insanın fərdi inkişafına təsir edə bilən amillərdən biri də Allah Təalaya bununla bağlı dua etməsidir. "Məni çağıran zaman dua edənin duasını qəbul edirəm". ("Bəqərə" 186). Dua - insanın Allahal rabitə qurmasıdır. İnsan Allahın yardımı olmadan inkişaf edə bilməz.
2. Elm kəsb etmək. Elm kəsb etmək - insanın inkişaf etməsinə təsir edən mühüm amillərdəndir. Qurani-Kərimdə Həzrət Musanın (ə) Xızr (ə) peyğəmbərlə söhbəti bu cür bəyan edilir: "Musa ona dedi: "(İcazə verirsən) öyrədildiyin həqiqətə istiqamətləndirmə elmlərindən mənə (də) öyrətməyin məqsədi ilə sənə tabe olum?"". ("Kəhf" 66).
3. Keçmişdəkilərdən ibrət almaq. Quran bu haqda buyurur: "Şübhəsiz, onların(peyğəmbərlərin və onların ümmətlərinin) başlarına gələnlərdə ağıl sahibləri üçün bir ibrət vardır. (Bu Qur'an) yalandan uydurulması mümkün olan bir söz deyil. Lakin özündən öncə olan (səma kitabların)ı təsdiq edən, (din işləri və mənəvi maarif barəsində) hər bir şeyi müfəssəl izah edən və imanı olan tayfa üçün doğru yol göstərən və mərhəmətdir". ("Yusif" 111).
4. Məada diqqət etmək. İnsanın məada və cəza gününə diqqət etməsi inkişaf etməsinə zəminə yaradan başqa bir amildir. "İman gətirmiş şəxs dedi: "Ey mənim qövmüm, mənə tabe olun, sizi doğru və hədəfə çatdıran yola hidayət edim". "Ey mənim qövmüm! Bu dünya həyatı yalnız (məhdud və müvəqqəti) bəhrələnməkdir və həqiqətən sabitlik və əbədilik evi (təkcə) axirətdir (axirət həyatıdır)"". ("Ğafir" 38-39).
Kateqoriya: Din | Baxışlar: 329
Sep 21, 2020 1:37 AM | Müəllif: NiNa.Az
, azerbaycan xeberleri, olkede ve dunyada bas veren en son xeberleri size catdirirq. Ana Xeber, Ana Xəbər, Aztv, Az Tv, Atv, A tv, Xezer Tv, Xezertv, Xezer Xeber, Xezer, ARB Tv, Arbtv, Lider, Lidertv, Lider tv, Spaces tv, Spacestv, Speyis tv, Speyistv, İdman Kanali, Kanal, Kanali, Kanalı, Idman Tv, Medeniyyet Tv, Medeniyyet, Mədəniyyət, Medeniyyettv . Ferdi ve ictimai inkisaf etmekle bagli Qurani Kerimden tovsiyeler Insan fitri olaraq kamala meyl eder ve onun en boyuk arzusu inkisaf etmekdir Insan hec vaxt xeyir mal ve dunya rifahi teleb etmekden yorulmaz ve doymaz Fussilet 49 Insan oz tebieti baximindan telesken oldugu ucun bezen heqiqi yolunu azir ve hetta sehv edir Kamali heqiqi yerinde axtarmir Ona gore de Quran beserin bu tebii ehtiyacini aydin sekilde beyan edir ve onu tanidir Heqiqeten bu Qur an insan cemiyyetini en mohkem ve sabit yola ve dine hidayet edir ve hemise yaxsi isler goren mominlere onlar ucun dunyada ve axiretde boyuk bir mukafat olmasi mujdesini verir Isra 9 Insan ictimai bir varliq oldugu ucun inkisafi da bu zeminede bas verer hem ferdi ve hem de ictimai Qurani Kerim ferdi inkisafla bagli Ibrahim e peygemberi yada salir ve buyurur Heqiqeten Biz Ibrahime daha once Musa ve Harundan qabaq tovhid ve Ilahi maarif baresinde ders almadan ona layiq bir agil kamal ve fitri hidayet eta etdik ve Biz ona onun butun menevi sifetlerine ve heyat terzine ezelden beled idik Enbiya 51 Bu aye Hezret Ibrahimden e ferdi inkisaf etmis bir insan kimi behs edir Cunki o tovhide ve maarifin haqqina kamil sekilde hidayet olmus insan idi Tebyan Insan cemiyyetinin ictimai inkisaf etmesi de cox muhumdur Qurani Mecid Seba cemiyyetini inkisaf etmis bir cemiyyet kimi tanitmisdir Heqiqeten Seba qovmu ucun onlarin meskenlerinde Allahin qudreti ve rehmetine dair bir nisane var idi Orada sag ve sol terefde iki bagca var idi Onlara dedik Rebbinizin ruzisinden yeyin ve Ona sukur edin Meskeniniz pak bir seherdir ve Rebbiniz de bagislayan Seba 15 Seba cemiyyetinde ekincilik ve iqtisadiyyat guclu inkisaf etmisdi Bu seherin her iki terefinde yasil bagcalar var idi ki mehsul verir ve seherin iqtisadiyyatini temin edirdi Ancaq sonralar sel gelmesi neticesinde bu bagcalar telef oldu ve bu seherin iqtisadi inkisafi dayandi Tehlukesizliyin inkisaf etmesi de cemiyyetin inkisaf etmek amillerindendir Quran bununla bagli buyurur Onlarla seherleri ile bereket verdiyimiz seherlerin Sam torpaqlari arasinda askar yaxin ve bir birine bitisik seherler yaratmis ve onlarin arasinda gedis gelis mueyyen etmis ve mehdudlasdirmisdiq meskenlerin fasilesi ve onlarin arasindaki get gelin miqdari bir olcude idi ve onlara buyurduq Geceler ve gunduzler bu seherlerin arasinda aramliq ve emin amanliqla get gel edin Seba 18 Cemiyyetin inkisaf etmesine tesir eden basqa bir amil ise siyasi inkisafdir Quranin buyurduguna gore Seba cemiyyetinde siyaset de inkisaf etmisdi Sonra dedi Ey eyanlar ve boyukler isim barede mene reyinizi soyleyin cunki men hec vaxt siz yanimda olmayinca bir is barede qeti hokm vermemisem Neml 32 Bu ayeden gorunduyu kimi Seba melekesi qebile bascilari ile meslehetlesir Onlarin nezerini oyrenmeden hec bir is gormur Bes insanin inkisaf etmesine yardim ede bilen amiller hansilardir 1 Dua Bir insanin ferdi inkisafina tesir ede bilen amillerden biri de Allah Tealaya bununla bagli dua etmesidir Meni cagiran zaman dua edenin duasini qebul edirem Beqere 186 Dua insanin Allahal rabite qurmasidir Insan Allahin yardimi olmadan inkisaf ede bilmez 2 Elm kesb etmek Elm kesb etmek insanin inkisaf etmesine tesir eden muhum amillerdendir Qurani Kerimde Hezret Musanin e Xizr e peygemberle sohbeti bu cur beyan edilir Musa ona dedi Icaze verirsen oyredildiyin heqiqete istiqametlendirme elmlerinden mene de oyretmeyin meqsedi ile sene tabe olum Kehf 66 3 Kecmisdekilerden ibret almaq Quran bu haqda buyurur Subhesiz onlarin peygemberlerin ve onlarin ummetlerinin baslarina gelenlerde agil sahibleri ucun bir ibret vardir Bu Qur an yalandan uydurulmasi mumkun olan bir soz deyil Lakin ozunden once olan sema kitablarin i tesdiq eden din isleri ve menevi maarif baresinde her bir seyi mufessel izah eden ve imani olan tayfa ucun dogru yol gosteren ve merhemetdir Yusif 111 4 Meada diqqet etmek Insanin meada ve ceza gunune diqqet etmesi inkisaf etmesine zemine yaradan basqa bir amildir Iman getirmis sexs dedi Ey menim qovmum mene tabe olun sizi dogru ve hedefe catdiran yola hidayet edim Ey menim qovmum Bu dunya heyati yalniz mehdud ve muveqqeti behrelenmekdir ve heqiqeten sabitlik ve ebedilik evi tekce axiretdir axiret heyatidir Gafir 38 39