Balıq və balıq məhsulları yüksək qida dəyərliliyinə görə digər ət növlərindən fərqlənir. Balıq ətinin tərkibində zülallar, yüngül həzm olunan yağlar, B qrup vitaminləri, az miqdarda C vitamini və faydalı bir çox mineral maddələr (fosfor, kalsium, kalium, dəmir, yod, sink və s.) mövcuddur.
Bu barədə Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun hazırladığı maarifləndirici məlumatında bildirilir. Məlumata görə, balıq yağı A və D vitaminləri, Omeqa-3 və Omeqa-6 ilə olduqca zəngindir. Xüsusilə də orqanizmin A vitamini ilə təmin olunmasında təbii mənbədir.
Qeyd olunub ki, okean balıqlarından əldə edilmiş yağlar daha yüksək bioloji dəyərə malikdir. Balıq kürüsü də faydalı qida məhsulu hesab olunur. Tərkibindəki vitamin və mineralların immun sistemin güclənməsində rolu böyükdür.
Belə bir fikir var ki, qış mövsümündə balıqla qidalanmaq daha faydalıdır. Əslində mütəxəssislərin fikrincə, balığın hansı mövsümdə qəbulunun fərqi yoxdur. Əsas odur ki, saxlanma şəraitinə düzgün əməl edilsin. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı bütün mövsümlərdə həftədə 3 dəfə balıq yeyilməsini tövsiyə edir.
Mütəxəssislər balıq alarkən diqqətli olmağı tövsiyə edir: "Sanitariya-gigiyenik tələblərə cavab verməyən şəraitdə balıq və balıq məhsullarının satışı insan orqanizmi üçün ciddi fəsadlar yarada bilər. Növündən asılı olmayaraq balıq, həmçinin balıq konservləri alarkən saxlanma şəraitinə və temperaturuna diqqət yetirilməlidir. Konservləşdirilmiş məhsulun metal qabında əzik, batıq, pas, həmçinin alt və ya üst qapaqda şişmə (bombaj) müşahidə olunursa, istehlakı tövsiyə edilmir. Qablaşdırılmış balıq məhsulu alarkən onların istehsal və son istifadə tarixini, eyni zamanda etiketin üzərində istehsalçının adı və ünvanı, əmtəə nişanı, qida dəyəri, saxlanma müddəti və s. məlumatları diqqətlə nəzərdən keçirmək lazımdır".
Bildirilib ki, saxlanma temperaturuna və gigiyenik tələblərə riayət edilmədikdə balıq və balıq məhsulları yoluxucu mikroorqanizmlərin və zəhərlənmələrin mənbəyi ola bilər. Həmçinin balıq bir çox parazit törədicilərinin daşıyıcısıdır. Çiy və ya kifayət qədər emal edilməmiş balıq və balıq məhsullarını istifadə etdikdə orqanizm parazit qurdların sürfələri ilə yoluxur.
Balıq ətində müxtəlif xəstəliklərə səbəb ola biləcək 20 parazit növü (yastı, lentvari və yumru qurdlar) vardır. Bu parazitlər həm insan üçün təhlükəlidir, həm də balığın fiziki-kimyəvi xassələrini dəyişir. Bunların arasında yastı qurdlar orqanizm üçün daha ciddi təhlükə mənbəyi sayılır. Yastı qurdlar qaraciyər və öd yollarında parazitlik edir. Lentvari qurdlar isə bağırsaqda inkişaf edir. Ürəkbulanması, başgicəllənməsi, zəiflik və qanazlığı kimi hallara səbəb olur: "Balığın səbəb ola biləcəyi təhlükələrdən qorunmaq üçün emalı zamanı müəyyən texnoloji qaydalara ciddi əməl olunmalıdır. Belə ki, balıqdan yemək hazırlayarkən dad və faydalı keyfiyyətlərini qorumaq üçün düzgün bişirilməsi şərtdir. Balıq 20 dəqiqə qaynadılmalı və ya qızardılmalıdır. Unutmayın ki, çiy və ya kifayət qədər bişməmiş balıq əti ilə parazitlərin səbəb ola biləcəyi bir çox xəstəliklər yaranır. Parazitlər aşağı temperaturda da yaşama qabiliyyətinə malik olduğundan dondurulmuş balıqdan belə yoluxma baş verə bilər. Parazitlərlə yoluxmuş balığı yalnız qaynatdıqdan sonra və ya müvafiq baytarlıq-sanitariya ekspertizasının rəyi olduğu təqdirdə pişik, it və ya zooparkdakı vəhşi heyvanlara qida məhsulu kimi vermək olar. Duza qoyularkən də texniki tələblərə əməl olunması vacibdir.
Xüsusilə qeyd etmək lazımdır ki, balıq təmizləndikdən sonra istifadə olunan alətlər (taxta, bıçaq və s.) və əllər sabunlu su ilə təmiz yuyulmalıdır. Balıq və digər ərzaq məhsullarında istifadə olunan taxta və alətlər müxtəlif olmalıdır"...
Kateqoriya: Sağlamlıq | Baxışlar: 529
Aug 22, 2020 6:11 PM | Müəllif: NiNa.Az
, azerbaycan xeberleri, olkede ve dunyada bas veren en son xeberleri size catdirirq. Ana Xeber, Ana Xəbər, Aztv, Az Tv, Atv, A tv, Xezer Tv, Xezertv, Xezer Xeber, Xezer, ARB Tv, Arbtv, Lider, Lidertv, Lider tv, Spaces tv, Spacestv, Speyis tv, Speyistv, İdman Kanali, Kanal, Kanali, Kanalı, Idman Tv, Medeniyyet Tv, Medeniyyet, Mədəniyyət, Medeniyyettv . Yayda baliq yemek olar Baliq ve baliq mehsullari yuksek qida deyerliliyine gore diger et novlerinden ferqlenir Baliq etinin terkibinde zulallar yungul hezm olunan yaglar B qrup vitaminleri az miqdarda C vitamini ve faydali bir cox mineral maddeler fosfor kalsium kalium demir yod sink ve s movcuddur Bu barede Azerbaycan Qida Tehlukesizliyi Institutunun hazirladigi maariflendirici melumatinda bildirilir Melumata gore baliq yagi A ve D vitaminleri Omeqa 3 ve Omeqa 6 ile olduqca zengindir Xususile de orqanizmin A vitamini ile temin olunmasinda tebii menbedir Qeyd olunub ki okean baliqlarindan elde edilmis yaglar daha yuksek bioloji deyere malikdir Baliq kurusu de faydali qida mehsulu hesab olunur Terkibindeki vitamin ve minerallarin immun sistemin guclenmesinde rolu boyukdur Bele bir fikir var ki qis movsumunde baliqla qidalanmaq daha faydalidir Eslinde mutexessislerin fikrince baligin hansi movsumde qebulunun ferqi yoxdur Esas odur ki saxlanma seraitine duzgun emel edilsin Umumdunya Sehiyye Teskilati butun movsumlerde heftede 3 defe baliq yeyilmesini tovsiye edir Mutexessisler baliq alarken diqqetli olmagi tovsiye edir Sanitariya gigiyenik teleblere cavab vermeyen seraitde baliq ve baliq mehsullarinin satisi insan orqanizmi ucun ciddi fesadlar yarada biler Novunden asili olmayaraq baliq hemcinin baliq konservleri alarken saxlanma seraitine ve temperaturuna diqqet yetirilmelidir Konservlesdirilmis mehsulun metal qabinda ezik batiq pas hemcinin alt ve ya ust qapaqda sisme bombaj musahide olunursa istehlaki tovsiye edilmir Qablasdirilmis baliq mehsulu alarken onlarin istehsal ve son istifade tarixini eyni zamanda etiketin uzerinde istehsalcinin adi ve unvani emtee nisani qida deyeri saxlanma muddeti ve s melumatlari diqqetle nezerden kecirmek lazimdir Bildirilib ki saxlanma temperaturuna ve gigiyenik teleblere riayet edilmedikde baliq ve baliq mehsullari yoluxucu mikroorqanizmlerin ve zeherlenmelerin menbeyi ola biler Hemcinin baliq bir cox parazit toredicilerinin dasiyicisidir Ciy ve ya kifayet qeder emal edilmemis baliq ve baliq mehsullarini istifade etdikde orqanizm parazit qurdlarin surfeleri ile yoluxur Baliq etinde muxtelif xesteliklere sebeb ola bilecek 20 parazit novu yasti lentvari ve yumru qurdlar vardir Bu parazitler hem insan ucun tehlukelidir hem de baligin fiziki kimyevi xasselerini deyisir Bunlarin arasinda yasti qurdlar orqanizm ucun daha ciddi tehluke menbeyi sayilir Yasti qurdlar qaraciyer ve od yollarinda parazitlik edir Lentvari qurdlar ise bagirsaqda inkisaf edir Urekbulanmasi basgicellenmesi zeiflik ve qanazligi kimi hallara sebeb olur Baligin sebeb ola bileceyi tehlukelerden qorunmaq ucun emali zamani mueyyen texnoloji qaydalara ciddi emel olunmalidir Bele ki baliqdan yemek hazirlayarken dad ve faydali keyfiyyetlerini qorumaq ucun duzgun bisirilmesi sertdir Baliq 20 deqiqe qaynadilmali ve ya qizardilmalidir Unutmayin ki ciy ve ya kifayet qeder bismemis baliq eti ile parazitlerin sebeb ola bileceyi bir cox xestelikler yaranir Parazitler asagi temperaturda da yasama qabiliyyetine malik oldugundan dondurulmus baliqdan bele yoluxma bas vere biler Parazitlerle yoluxmus baligi yalniz qaynatdiqdan sonra ve ya muvafiq baytarliq sanitariya ekspertizasinin reyi oldugu teqdirde pisik it ve ya zooparkdaki vehsi heyvanlara qida mehsulu kimi vermek olar Duza qoyularken de texniki teleblere emel olunmasi vacibdir Xususile qeyd etmek lazimdir ki baliq temizlendikden sonra istifade olunan aletler taxta bicaq ve s ve eller sabunlu su ile temiz yuyulmalidir Baliq ve diger erzaq mehsullarinda istifade olunan taxta ve aletler muxtelif olmalidir