Quru meyvələr təzə məhsullardan daha faydalıdır: Onları necə seçmək lazımdır?
Təbii, lətli, təzə meyvələr kimi quru meyvələr də süfrəmizin və ağız dadımızın əvəzolunmaz ləzzətlərindəndir. Qurudulmuş meyvələr ilboyu əhalini faydalı vitamin və minerallarla təmin edən qidalardandır.
Bu barədə Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin hazırladığı maarifləndirici məlumatda bildirilir. Məlumatda qeyd olunub ki, bu meyvələr özündə B qrupu vitaminləri, dəmir, natrium, kalium, maqnezium, pektin, yod kimi vitamin və elementləri ehtiva edir. Quru meyvələrin tərkibində sellüloz maddəsi vardır ki, bu da həzmi və maddələr mübadiləsini yaxşılaşdırır. Bütün bunlar ürək, beyin, sinir sistemi və əzələlərin fəaliyyətinə müsbət təsir edir, qan təzyiqini normallaşdırır.
Bildirilib ki, quru meyvələrin tərkibindəki vitamin və minerallar təzə meyvədə olduğundan daha artıqdır: "İstehsal texnologiyasının tələblərinə düzgün riayət edildiyi halda, quru meyvələr sağlamlıq üçün təzə meyvələr qədər faydalıdır. Meyvələri qurutma üsulu onların tərkibindəki suyun miqdarının azaldılmasına gətirib çıxarır. Meyvələr qurudulduqda onların tərkibində nəmlik 18-25 %%-ə qədər azalır. Məhsulun tərkibində su az olduqda mikroorqanizmlər zəif inkişaf edir və ya inkişafdan qalır ki, bu da quru meyvələrin uzun müddət saxlanmasına şərait yaradır. Meyvə qurudulduqdan sonra tərkibindəki şəkər qatılaşır, lakin bu şəkər insan sağlamlığı üçün təhlükəli deyil.
Meyvələr təbii və süni yolla qurudulur. Təbii üsula günəş və kölgədə qurutma, süni üsula isə temperatur və kimyəvi emal yolu ilə qurutma aiddir. Qeyd olunan üsulların hər birinin öz üstünlüyü və çatışmayan cəhətləri vardır. Günəş şüaları altında meyvələr tez quruyur. Bu qurutma üsulu ekoloji cəhətdən təhlükəsizdir və meyvənin bütün faydalı xüsusiyyətlərinin qorunub saxlanmasına imkan verir. Lakin bu üsulla qurudulmuş meyvələr bir qədər sərt olur. Kölgədə qurudulmuş meyvələr ekoloji cəhətdən təhlükəsiz, vitamin və mikroelementlərlə çox zəngin, həm də şirəli olur. Lakin meyvələrin kölgədə qurudulması uzun zaman tələb edir.
Kimyəvi üsullarla emal edilmiş meyvələr isə uzun müddət saxlanılır, zərərvericilər tərəfindən az zədələnir, cəlbedici əmtəə görünüşünə və parlaq rəngə malik olur. Lakin bu yolla qurudulma düzgün tətbiq edilmədikdə meyvələrdə toksiki kimyəvi maddələr və konservantlar, eləcə də boya maddələri ilə çirklənmələr baş verə bilir.
Quru meyvələr ilin soyuq fəsillərində daha çox istifadə edilən qida məhsullarındandır. Quru meyvə alarkən əvvəlcə onun xarici görünüşünə diqqət yetirmək lazımdır. Bu meyvələr bütöv olmalı, üzərində çat və ləkələr olmamalı, zərərli orqanizmlərin təsirinə məruz qalmamalıdır. Keyfiyyətli quru meyvə bərk deyil, elastik olmalıdır. Quru meyvənin üzərinin çox büzüşmüş olması onun düzgün qurudulmadığına işarədir və bu hal məhsulun keyfiyyətini aşağı salır.
Üzərində kif əlamətləri olan quru meyvələrin istifadəsi sağlamlıq üçün təhlükəlidir. Bu meyvələr (qara gavalı, ərik, əncir) bir qədər yağlı görünürsə, bu, məhsula bitki yağı və ya qliserin əlavə edildiyinin göstəricisidir. Bir sıra hallarda istehsalçılar məhsulun saxlanılma müddətini süni şəkildə artırmaq üçün onu qlükoza, yaxud şəkər məhluluna salırlar. Keyfiyyətli quru meyvələrin üzəri parıltısız və təbii olmalıdır. Quru meyvə alarkən onun keyfiyyətinin müəyyənləşdirilməsinin digər yolu meyvələri qoxusuna və dadına görə yoxlamaqdır. Düzgün texnologiya ilə hazırlanmış quru meyvələr yüngül və təbii, meyvəyə xas olan spesifik qoxuya malik olmalıdır. Əgər açıq-aşkar şəkildə benzin, qaz iyi, yaxud məhsula uyğun gəlməyən qoxu hiss edilərsə, bu, məhsulun keyfiyyətsiz və sağlamlıq üçün təhlükəli olduğunun göstəricisidir.
Quru meyvələri uzun müddət saxlamaq üçün saxlanma yerlərində havanın rütubət və temperatur rejimi nəzarətsiz qalmamalı, məhsulun günəş şüalarının təmas etdiyi yerdən uzaq tutulması təmin olunmalıdır. Quru meyvələr 5-20° C-də, nisbi rütubətliliyin 70 %%-dən az olduğu şəraitdə, kölgədə saxlanmalıdır. Bu məhsulların saxlanma müddəti, əsasən, 6-12 ay təşkil edir. Əgər istehlakçı seçim meyarlarını düzgün bilərsə, həm dadlı, həm də keyfiyyətli məhsul əldə edə bilər. Bu məhsulların istifadəsi zamanı da ehtiyyatlı olmaq lazımdır. Hətta ideal təmiz görünən quru meyvələr belə istehlak edilməmişdən əvvəl yaxşıca yuyulmalıdır".
Kateqoriya: Sağlamlıq | Baxışlar: 465
Aug 22, 2020 4:37 PM | Müəllif: NiNa.Az
, azerbaycan xeberleri, olkede ve dunyada bas veren en son xeberleri size catdirirq. Ana Xeber, Ana Xəbər, Aztv, Az Tv, Atv, A tv, Xezer Tv, Xezertv, Xezer Xeber, Xezer, ARB Tv, Arbtv, Lider, Lidertv, Lider tv, Spaces tv, Spacestv, Speyis tv, Speyistv, İdman Kanali, Kanal, Kanali, Kanalı, Idman Tv, Medeniyyet Tv, Medeniyyet, Mədəniyyət, Medeniyyettv . Quru meyveler teze mehsullardan daha faydalidir Onlari nece secmek lazimdir Tebii letli teze meyveler kimi quru meyveler de sufremizin ve agiz dadimizin evezolunmaz lezzetlerindendir Qurudulmus meyveler ilboyu ehalini faydali vitamin ve minerallarla temin eden qidalardandir Bu barede Azerbaycan Qida Tehlukesizliyi Agentliyinin hazirladigi maariflendirici melumatda bildirilir Melumatda qeyd olunub ki bu meyveler ozunde b B qrupu vitaminleri demir natrium kalium maqnezium pektin yod b kimi vitamin ve elementleri ehtiva edir Quru meyvelerin terkibinde b selluloz b maddesi vardir ki bu da hezmi ve maddeler mubadilesini yaxsilasdirir Butun bunlar urek beyin sinir sistemi ve ezelelerin fealiyyetine musbet tesir edir qan tezyiqini normallasdirir b Bildirilib ki quru meyvelerin terkibindeki vitamin ve minerallar teze meyvede oldugundan daha artiqdir b Istehsal texnologiyasinin teleblerine duzgun riayet edildiyi halda quru meyveler saglamliq ucun teze meyveler qeder faydalidir Meyveleri qurutma usulu onlarin terkibindeki suyun miqdarinin azaldilmasina getirib cixarir Meyveler qurudulduqda onlarin terkibinde nemlik 18 25 e qeder azalir Mehsulun terkibinde su az olduqda mikroorqanizmler zeif inkisaf edir ve ya inkisafdan qalir ki bu da quru meyvelerin uzun muddet saxlanmasina serait yaradir Meyve qurudulduqdan sonra terkibindeki seker qatilasir lakin bu seker insan saglamligi ucun tehlukeli deyil b Meyveler tebii ve suni yolla qurudulur b Tebii usula gunes ve kolgede qurutma suni usula ise temperatur ve kimyevi emal yolu ile qurutma aiddir Qeyd olunan usullarin her birinin oz ustunluyu ve catismayan cehetleri vardir b Gunes sualari altinda b meyveler tez quruyur Bu qurutma usulu ekoloji cehetden tehlukesizdir ve meyvenin butun faydali xususiyyetlerinin qorunub saxlanmasina imkan verir Lakin bu usulla qurudulmus meyveler bir qeder sert olur b Kolgede qurudulmus b meyveler ekoloji cehetden tehlukesiz vitamin ve mikroelementlerle cox zengin hem de sireli olur Lakin meyvelerin kolgede qurudulmasi uzun zaman teleb edir b Kimyevi usullarla b emal edilmis meyveler ise uzun muddet saxlanilir zerervericiler terefinden az zedelenir celbedici emtee gorunusune ve parlaq renge malik olur Lakin bu yolla qurudulma duzgun tetbiq edilmedikde meyvelerde toksiki kimyevi maddeler ve konservantlar elece de boya maddeleri ile cirklenmeler bas vere bilir Quru meyveler ilin soyuq fesillerinde daha cox istifade edilen qida mehsullarindandir Quru meyve alarken evvelce onun b xarici gorunusune b diqqet yetirmek lazimdir Bu meyveler butov olmali uzerinde cat ve lekeler olmamali zererli orqanizmlerin tesirine meruz qalmamalidir b Keyfiyyetli quru meyve berk deyil elastik olmalidir b Quru meyvenin uzerinin cox b buzusmus b olmasi onun duzgun qurudulmadigina isaredir ve bu hal mehsulun keyfiyyetini asagi salir Uzerinde b kif elametleri b olan quru meyvelerin istifadesi saglamliq ucun tehlukelidir Bu meyveler qara gavali erik encir bir qeder yagli gorunurse bu mehsula b bitki yagi ve ya qliserin b elave edildiyinin gostericisidir Bir sira hallarda istehsalcilar mehsulun saxlanilma muddetini suni sekilde artirmaq ucun onu qlukoza yaxud seker mehluluna salirlar Keyfiyyetli quru meyvelerin uzeri b pariltisiz ve tebii b olmalidir Quru meyve alarken onun keyfiyyetinin mueyyenlesdirilmesinin diger yolu meyveleri qoxusuna ve dadina gore yoxlamaqdir Duzgun texnologiya ile hazirlanmis quru meyveler yungul ve tebii meyveye xas olan spesifik qoxuya malik olmalidir Eger aciq askar sekilde b benzin qaz iyi yaxud mehsula uygun gelmeyen qoxu b hiss edilerse bu mehsulun keyfiyyetsiz ve saglamliq ucun tehlukeli oldugunun gostericisidir b Quru meyveleri uzun muddet saxlamaq b ucun saxlanma yerlerinde havanin rutubet ve temperatur rejimi nezaretsiz qalmamali mehsulun gunes sualarinin temas etdiyi yerden uzaq tutulmasi temin olunmalidir Quru meyveler 5 20 C de nisbi rutubetliliyin 70 den az oldugu seraitde kolgede saxlanmalidir Bu mehsullarin saxlanma muddeti esasen 6 12 ay teskil edir Eger istehlakci secim meyarlarini duzgun bilerse hem dadli hem de keyfiyyetli mehsul elde ede biler Bu mehsullarin istifadesi zamani da ehtiyyatli olmaq lazimdir Hetta ideal temiz gorunen quru meyveler bele istehlak edilmemisden evvel yaxsica yuyulmalidir