Balıq yağı həqiqətən faydalıdırmı? - BUNLARA DİQQƏT EDİN
Son zamanlar insanlar arasında balıq yağı qəbul etmək bir növ dəb halını alıb. Bu səbəbdən də balıq yağı reklamları da televiziya ekranlarından əskik olmur. Hətta iş o yerə çatıb ki, artıq onu balıq dadı verməyən balıq yağı kimi təqdim edir və uşaqlara çox müsbət təsirinin olacağını israrla bildirirlər. Bəs görəsən balıq yağının orqanizm üçün faydaları hansılardır? Satışda olan bütün balıq yağları eyni müsbət təsiri göstərirmi? Balıq yağının istifadə qaydası necə olmalıdır və daha çox kimlərə məsləhət görülür? Balıq yağı alarkən hansı xüsusiyyətlərə diqqət etmək lazımdır ki, gözlədiyimiz effekti ala bilək?
www.NiNa.Az xəbər verir ki, bununla bağlı tibb üzrə fəlsəfə doktoru Yazgül Abdiyeva bildirir ki, balıq yağı insan bədəninin öz-özünə istehsal etməyib, kənardan qidalarla alması lazım olan əhəmiyyətli iki əsas yağ turşusu EPA və DHA-nın (omeqa-3) ən əhəmiyyətli qaynağıdır. Həmçinin, balıq yağının tərkibində A və D vitaminləri də vardır: "Balıq yağı istifadəsi son illərdə gedərək artır. Balıq yağı konsistensiyasına görə durudur, lakin bu yağın mənşəyi heyvanidir. Heyvani yağların əsas kütləsi - bərk yağlardır, hansı ki tərkibində çox miqdarda doymuş yağlar saxlayır. Balıq yağı durudur, deməli, onun tərkibində çoxlu miqdarda doymamış yağ turşuları vardır, bitki yağlarındakı kimi".
Omeqa-3 hər gün orqanizmə daxil olmalıdır
Həkim bildirir ki, balıq yağı digər yağlar kimi 2 hissədən ibarətdir - yağ turşularından və qatışıqlardan. Balıq yağının tərkibində çox miqdarda Omeqa-3 yağ turşuları və Omeqa-6 yağlar vardır: "Omeqa-3 və Omeqa-6 yağlar - əvəzedilməz yağlardır və orqanizmə hər gün daxil olmalıdır, çünki orqanizm onları sintez edə bilmir. Bütün bu yağlar balıq yağında var. Omeqa-6 xüsusi əhəmiyyətə malik deyil, onu digər bitki tərkibli yağlardan almaq olur. Amma Omeqa-3 (EPA və DHA yağ turşuları) bitki yağlarından almaq mümkün deyil".
Balıq yağı alarkən bunlara diqqət edin
Mütəxəssis xəbərdarlıq edir ki, EPA və DHA yağ turşuları - balıq yağı aldıqda əsas diqqət edəcəyimiz nüansdır: "EPA və DHA-nın yüksək konsentrasiyası beynin boz maddəsində və gözün torlu qişasında olmasını nəzərə alaraq, onların hər gün qəbul edilməsi mütləqdir. Beynin boz maddəsinin təxminən 3%-də vardır - bu, çoxdur, təbii ki. Ana EPA və DHA-nı südlə bəsləmə və övladının böyüməsi dövründə də uşağına istifadə etməlidir. EPA depressiyanı müalicə edir, çox miqdarda serotonin sintez edilməsinə şərait yaradır, ağır və intensiv iş zamanı kömək edir. Omeqa-3 doymamış yağ turşuları orqanizmdə böyük əhəmiyyətə malikdir. Onlar hüceyrələrin fosfolipid membranının əsas struktur komponentidir. Məhz Omeqa-3 hüceyrə membranının əsas funksiyalarını təmin edir, onun axıcılığını, elastikliyini və uyuşqanlığını".
Həmin balıq yağını almayın
Balıq yağını necə düzgün seçməli sualını cavablandıran Y.Abdiyeva məlumat verir ki, burada müəyyən məqamlara diqqət etmək lazımdır.
1. Treska balığının qaraciyərindən alınmış balıq yağını seçmək düzgün deyil. Belə ki, qaraciyər özündə toksiki maddələr, müxtəlif qarışıqlar və ağır metal duzları saxlayır. Balıq ətindən alınmış balıq yağına üstünlük vermək lazımdır.
2. Rafinə olunmuş balıq yağı seçmək lazımdır. Bu o deməkdir ki, balıq yağı yüksək dərəcədə təmizlənmiş olmalıdır, onun tərkibində toksiki maddələr, müxtəlif qatışıqlar olmamalıdır, düzdür, onda vitaminlər və minerallar da olmayacaq, amma bu maddələr digər mənbələrdən də əldə etmək olar.
3. Balıq yağının tərkibində ən dəyərli və ən əsas - EPA və DHA yağ turşularıdır. Məhsulu seçdikdə buna diqqət etmək lazımdır. Aşağı keyfiyyətli kapsullarda 15-20% yağ turşularıdır, yaxşı məhsulun tərkibində isə 60% və daha yuxarı olur. Balıq yağının tərkibində linolen turşusu da vardır, amma bu, əsas deyil, belə ki, onu bitki yağlarından da almaq olur, amma EPA və DHA-nı yox.
4. Balıq yağını seçdikdə qiymətli balıq növlərindən alınana üstünlük vermək lazımdır. Balıq növü qiymətli olduqca balıq yağı daha bahalı olur və onun tərkibində EPA və DHA daha çox miqdardadır.
5. Balıq yağını duru formada qəbul etmək daha məsləhətlidir, çünki əgər balıq yağı xarab olmuşsa və saxlanma texnologiyasında pozulma baş veribsə, hiss etmək olur. Digər tərəfdən isə balıq yağını duru halda almaq o qədər də yaxşı deyil, belə ki, istifadəsi qənaətbəxş olmur (xoşagəlməz dad), kapsul qəbul etdikdə bu dad hiss olunmur, üzəri jelatinlə örtülü olur.
Həkim deyir ki, balıq yağı ilə əlaqədar çox sayda araşdırmalar aparılıb və onun inanılmaz faydaları aşkar edilib: "Ürək xəstəliklərindən depressiyaya qədər bir çox xəstəlikdə balıq yağı öz təsirini göstərir. Balıq yağı növləri 2 şəkildədir. Fish body oil: Balığın gövdəsindən əldə edilən balıq yağı. Cod liver oil: Balığın qaraciyərindən əldə edilən balıq yağı. Hər ikisində də Omeqa-3 var. Cod liver oil A və D vitamini baxımından da zəngindir. Omeqa-3 yağ turşusunun beynin yaşlanma müddətini azaldıcı təsirinin olduğu və Alzheymerə qarşı qoruyucu xüsusiyyət daşıdığı müəyyən edilib. Orqanizmdə lazımi qədər Omeqa-3 yoxdursa, depressiya və bir çox başqa psixoloji narahatlıqlara səbəb ola bilər. Omeqa-3 uşaqlarda zehni inkişafa müsbət təsir edir və gücləndirir. Yaşlılıqda görülən göz zəifliyini aradan qaldırır. Omeqa-3 xərçəngə qarşı da qoruyucu və önləyici xüsusiyyətlərə malikdir. Balıq yağı revmatizmdə olan oynaq şişkinliyi və ağrıları da yüngülləşdirir".
Hamilələr də içsin
Mütəxəssisin sözlərinə görə, hamiləlikdə də balıq yağının istifadəsinə ehtiyac var. Vitamin-mineral komplekslərinin yanında Omeqa-3 istifadəsi hamilə qadınlara tövsiyə edilir: "Hamiləliyin son üç ayında və doğumdan sonrakı ilk bir neçə ayda əmizdirən anaların balıq yağı istifadə etməsi mütləqdir. Hamiləliyin son aylarında anadan körpəyə çox nisbətdə Omeqa-3 keçər. Balıq yağının körpələrin mərkəzi sinir sisteminə və bədən inkişafına təsir etməsi də faktdır".
Y.Abdiyeva xəbərdarlıq edir ki, balığın qaraciyərindən çıxarılmış olan balıq yağlarını hamilələr istifadə etməməlidir: "Çünki bu balıq yağı növünün içində yüksək miqdarda A vitamini var. Yüksək dozalarda A vitaminin qəbulu ana bətnindəki körpəyə zərər verər. Hamilələr balığın gövdəsindən çıxarılan və A vitamini olmayan balıq yağı növünü istifadə etməlidir. Balıq yağının faydalarından yararlanmaq üçün civə və digər ağır metallar ilə çirklənməmiş balıqdan əldə edilən balıq yağı istifadə etmək lazımdır. İstifadə etdiyiniz balıq yağının bu cür zərərli maddələr saxlamamasından əmin olmalısınız".
Hər balıqda Omeqa-3 olmur
"Hər Balıqda Omeqa-3 tapılmır. Qızıl balıq, uskumru, siyənək balığı, sardina, alabalıq tərkibində Omeqa-3 olan balıqlardır. Soyuq sularda yaşayan yağlı balıqlarda omeqa-3 yağ turşuları daha çoxdur. Balıqlar bu maddəni planktonlardan çıxarırlar. Digər Omeqa-3 qaynağı qoz, kətan toxumudur".
Balıq yağı arıqlamağa kömək edir
"Omeqa-3-ün sağlamlığa olan faydaları inkar edilməzdir. Lakin balıq yağındakı bütün Omeqa-3 bədənimizin istifadəsinə hazır vəziyyətdə deyil. Balıq yağının gündə 1-3 qr qəbul edilməsi tövsiyə edilir. Bəzi vəziyyətlərdə daha çox miqdarda da istifadə etmək olar. Son illərdə aparılan araşdırmalarda o da məlum olub ki, balıq yağı arıqlamağa kömək edir. Balıq beyin inkişafına güclü təsir edir. Xüsusilə beynin sürətli inkişafı ana bətnindən başlayır, ilk 0-3 yaş dövrü üçün balığın ayrı bir əhəmiyyəti var. Bioloji dəyəri yüksək zülal və əsas amin turşu qaynağı olan balıq, çoxlu doymamış yağ turşuları ilə beyin inkişafına müsbət təsir edir. Bu səbəbdən xüsusilə hamiləlikdən etibarən hamilə qadınlar və 7 aydan etibarən tamamlayıcı bəslənməyə başlayan körpələrin yediyi balığın beyin inkişafını müsbət istiqamətdə təsir edəcəyi bildirilir. Bununla birlikdə, zülal məzmunu zəngin olduğundan digər qidalarda olduğu kimi, balıq da saxlama, hazırlama və bişirmə qaydalarına diqqət edilmədiyində asanlıqla sağlamlıq risklərinə yol aça bilir"-deyə o söyləyir.
Bəzi xəstəliklər zamanı qəbulu məsləhət deyil
Y.Abdiyeva bildirir ki, faydalarına baxmayaraq, balıq yağının qəbulu bəzi xəstəliklər zamanı əks göstəriş sayılır. Bunlar, böyrək və öd daşı xəstəliyi, qalxanvari vəzin fəaliyyətində pozulmalar, xroniki böyrək çatışmazlığı, qaraciyər xəstəlikləri, mədə və 12 barmaq bağırsağın xorası xəstəliyidir: "Bədəndə sağalmayan yaralar, xoralar olduqda və həmçinin əməliyyatdan əvvəl də balıq yağının qəbulu məsləhət deyil. Çünki balıq yağı qanı duruldur, bu da əməliyyatdan sonra qanaxmaların riskini artırır".
Həftədə 2 dəfə 300 qram balıq yeyin
Həkim məlumat verir ki, balıq yağını yeməkdən dərhal sonra qəbul etmək lazımdır: "Həkimlər bildirir ki, həftədə 2 dəfə 300 qram balıq yemək orqanizmin ehtiyacı olan faydalı maddələri ala bilməsi üçün ən güclü vasitədir. Amerika Ürək Assosiasiyası sutkada 250-500 mq EPA/DHA qəbul edilməsini məsləhət görür". (publika.az)
Kateqoriya: Sağlamlıq | Baxışlar: 1462
Nov 10, 2019 7:57 PM | Müəllif: NiNa.Az
, azerbaycan xeberleri, olkede ve dunyada bas veren en son xeberleri size catdirirq. Ana Xeber, Ana Xəbər, Aztv, Az Tv, Atv, A tv, Xezer Tv, Xezertv, Xezer Xeber, Xezer, ARB Tv, Arbtv, Lider, Lidertv, Lider tv, Spaces tv, Spacestv, Speyis tv, Speyistv, İdman Kanali, Kanal, Kanali, Kanalı, Idman Tv, Medeniyyet Tv, Medeniyyet, Mədəniyyət, Medeniyyettv . Baliq yagi heqiqeten faydalidirmi BUNLARA DIQQET EDIN Son zamanlar insanlar arasinda baliq yagi qebul etmek bir nov deb halini alib Bu sebebden de baliq yagi reklamlari da televiziya ekranlarindan eskik olmur Hetta is o yere catib ki artiq onu baliq dadi vermeyen baliq yagi kimi teqdim edir ve usaqlara cox musbet tesirinin olacagini israrla bildirirler Bes goresen baliq yaginin orqanizm ucun faydalari hansilardir Satisda olan butun baliq yaglari eyni musbet tesiri gosterirmi Baliq yaginin istifade qaydasi nece olmalidir ve daha cox kimlere meslehet gorulur Baliq yagi alarken hansi xususiyyetlere diqqet etmek lazimdir ki gozlediyimiz effekti ala bilek b s b xeber verir ki bununla bagli tibb uzre felsefe doktoru Yazgul Abdiyeva bildirir ki baliq yagi insan bedeninin oz ozune istehsal etmeyib kenardan qidalarla almasi lazim olan ehemiyyetli iki esas yag tursusu EPA ve DHA nin omeqa 3 en ehemiyyetli qaynagidir Hemcinin baliq yaginin terkibinde A ve D vitaminleri de vardir Baliq yagi istifadesi son illerde gederek artir Baliq yagi konsistensiyasina gore durudur lakin bu yagin menseyi heyvanidir Heyvani yaglarin esas kutlesi berk yaglardir hansi ki terkibinde cox miqdarda doymus yaglar saxlayir Baliq yagi durudur demeli onun terkibinde coxlu miqdarda doymamis yag tursulari vardir bitki yaglarindaki kimi Omeqa 3 her gun orqanizme daxil olmalidir Hekim bildirir ki baliq yagi diger yaglar kimi 2 hisseden ibaretdir yag tursularindan ve qatisiqlardan Baliq yaginin terkibinde cox miqdarda Omeqa 3 yag tursulari ve Omeqa 6 yaglar vardir Omeqa 3 ve Omeqa 6 yaglar evezedilmez yaglardir ve orqanizme her gun daxil olmalidir cunki orqanizm onlari sintez ede bilmir Butun bu yaglar baliq yaginda var Omeqa 6 xususi ehemiyyete malik deyil onu diger bitki terkibli yaglardan almaq olur Amma Omeqa 3 EPA ve DHA yag tursulari bitki yaglarindan almaq mumkun deyil Baliq yagi alarken bunlara diqqet edin Mutexessis xeberdarliq edir ki EPA ve DHA yag tursulari baliq yagi aldiqda esas diqqet edeceyimiz nuansdir EPA ve DHA nin yuksek konsentrasiyasi beynin boz maddesinde ve gozun torlu qisasinda olmasini nezere alaraq onlarin her gun qebul edilmesi mutleqdir Beynin boz maddesinin texminen 3 de vardir bu coxdur tebii ki Ana EPA ve DHA ni sudle besleme ve ovladinin boyumesi dovrunde de usagina istifade etmelidir EPA depressiyani mualice edir cox miqdarda serotonin sintez edilmesine serait yaradir agir ve intensiv is zamani komek edir Omeqa 3 doymamis yag tursulari orqanizmde boyuk ehemiyyete malikdir Onlar huceyrelerin fosfolipid membraninin esas struktur komponentidir Mehz Omeqa 3 huceyre membraninin esas funksiyalarini temin edir onun axiciligini elastikliyini ve uyusqanligini Hemin baliq yagini almayin Baliq yagini nece duzgun secmeli sualini cavablandiran Y Abdiyeva melumat verir ki burada mueyyen meqamlara diqqet etmek lazimdir 1 Treska baliginin qaraciyerinden alinmis baliq yagini secmek duzgun deyil Bele ki qaraciyer ozunde toksiki maddeler muxtelif qarisiqlar ve agir metal duzlari saxlayir Baliq etinden alinmis baliq yagina ustunluk vermek lazimdir 2 Rafine olunmus baliq yagi secmek lazimdir Bu o demekdir ki baliq yagi yuksek derecede temizlenmis olmalidir onun terkibinde toksiki maddeler muxtelif qatisiqlar olmamalidir duzdur onda vitaminler ve minerallar da olmayacaq amma bu maddeler diger menbelerden de elde etmek olar 3 Baliq yaginin terkibinde en deyerli ve en esas EPA ve DHA yag tursularidir Mehsulu secdikde buna diqqet etmek lazimdir Asagi keyfiyyetli kapsullarda 15 20 yag tursularidir yaxsi mehsulun terkibinde ise 60 ve daha yuxari olur Baliq yaginin terkibinde linolen tursusu da vardir amma bu esas deyil bele ki onu bitki yaglarindan da almaq olur amma EPA ve DHA ni yox 4 Baliq yagini secdikde qiymetli baliq novlerinden alinana ustunluk vermek lazimdir Baliq novu qiymetli olduqca baliq yagi daha bahali olur ve onun terkibinde EPA ve DHA daha cox miqdardadir 5 Baliq yagini duru formada qebul etmek daha meslehetlidir cunki eger baliq yagi xarab olmussa ve saxlanma texnologiyasinda pozulma bas veribse hiss etmek olur Diger terefden ise baliq yagini duru halda almaq o qeder de yaxsi deyil bele ki istifadesi qenaetbexs olmur xosagelmez dad kapsul qebul etdikde bu dad hiss olunmur uzeri jelatinle ortulu olur Hekim deyir ki baliq yagi ile elaqedar cox sayda arasdirmalar aparilib ve onun inanilmaz faydalari askar edilib Urek xesteliklerinden depressiyaya qeder bir cox xestelikde baliq yagi oz tesirini gosterir Baliq yagi novleri 2 sekildedir Fish body oil Baligin govdesinden elde edilen baliq yagi Cod liver oil Baligin qaraciyerinden elde edilen baliq yagi Her ikisinde de Omeqa 3 var Cod liver oil A ve D vitamini baximindan da zengindir Omeqa 3 yag tursusunun beynin yaslanma muddetini azaldici tesirinin oldugu ve Alzheymere qarsi qoruyucu xususiyyet dasidigi mueyyen edilib Orqanizmde lazimi qeder Omeqa 3 yoxdursa depressiya ve bir cox basqa psixoloji narahatliqlara sebeb ola biler Omeqa 3 usaqlarda zehni inkisafa musbet tesir edir ve guclendirir Yasliliqda gorulen goz zeifliyini aradan qaldirir Omeqa 3 xercenge qarsi da qoruyucu ve onleyici xususiyyetlere malikdir Baliq yagi revmatizmde olan oynaq siskinliyi ve agrilari da yungullesdirir Hamileler de icsin Mutexessisin sozlerine gore hamilelikde de baliq yaginin istifadesine ehtiyac var Vitamin mineral komplekslerinin yaninda Omeqa 3 istifadesi hamile qadinlara tovsiye edilir Hamileliyin son uc ayinda ve dogumdan sonraki ilk bir nece ayda emizdiren analarin baliq yagi istifade etmesi mutleqdir Hamileliyin son aylarinda anadan korpeye cox nisbetde Omeqa 3 kecer Baliq yaginin korpelerin merkezi sinir sistemine ve beden inkisafina tesir etmesi de faktdir Y Abdiyeva xeberdarliq edir ki baligin qaraciyerinden cixarilmis olan baliq yaglarini hamileler istifade etmemelidir Cunki bu baliq yagi novunun icinde yuksek miqdarda A vitamini var Yuksek dozalarda A vitaminin qebulu ana betnindeki korpeye zerer verer Hamileler baligin govdesinden cixarilan ve A vitamini olmayan baliq yagi novunu istifade etmelidir Baliq yaginin faydalarindan yararlanmaq ucun cive ve diger agir metallar ile cirklenmemis baliqdan elde edilen baliq yagi istifade etmek lazimdir Istifade etdiyiniz baliq yaginin bu cur zererli maddeler saxlamamasindan emin olmalisiniz Her baliqda Omeqa 3 olmur Her Baliqda Omeqa 3 tapilmir Qizil baliq uskumru siyenek baligi sardina alabaliq terkibinde Omeqa 3 olan baliqlardir Soyuq sularda yasayan yagli baliqlarda omeqa 3 yag tursulari daha coxdur Baliqlar bu maddeni planktonlardan cixarirlar Diger Omeqa 3 qaynagi qoz ketan toxumudur Baliq yagi ariqlamaga komek edir Omeqa 3 un saglamliga olan faydalari inkar edilmezdir Lakin baliq yagindaki butun Omeqa 3 bedenimizin istifadesine hazir veziyyetde deyil Baliq yaginin gunde 1 3 qr qebul edilmesi tovsiye edilir Bezi veziyyetlerde daha cox miqdarda da istifade etmek olar Son illerde aparilan arasdirmalarda o da melum olub ki baliq yagi ariqlamaga komek edir Baliq beyin inkisafina guclu tesir edir Xususile beynin suretli inkisafi ana betninden baslayir ilk 0 3 yas dovru ucun baligin ayri bir ehemiyyeti var Bioloji deyeri yuksek zulal ve esas amin tursu qaynagi olan baliq coxlu doymamis yag tursulari ile beyin inkisafina musbet tesir edir Bu sebebden xususile hamilelikden etibaren hamile qadinlar ve 7 aydan etibaren tamamlayici beslenmeye baslayan korpelerin yediyi baligin beyin inkisafini musbet istiqametde tesir edeceyi bildirilir Bununla birlikde zulal mezmunu zengin oldugundan diger qidalarda oldugu kimi baliq da saxlama hazirlama ve bisirme qaydalarina diqqet edilmediyinde asanliqla saglamliq risklerine yol aca bilir deye o soyleyir Bezi xestelikler zamani qebulu meslehet deyil Y Abdiyeva bildirir ki faydalarina baxmayaraq baliq yaginin qebulu bezi xestelikler zamani eks gosteris sayilir Bunlar boyrek ve od dasi xesteliyi qalxanvari vezin fealiyyetinde pozulmalar xroniki boyrek catismazligi qaraciyer xestelikleri mede ve 12 barmaq bagirsagin xorasi xesteliyidir Bedende sagalmayan yaralar xoralar olduqda ve hemcinin emeliyyatdan evvel de baliq yaginin qebulu meslehet deyil Cunki baliq yagi qani duruldur bu da emeliyyatdan sonra qanaxmalarin riskini artirir Heftede 2 defe 300 qram baliq yeyin Hekim melumat verir ki baliq yagini yemekden derhal sonra qebul etmek lazimdir Hekimler bildirir ki heftede 2 defe 300 qram baliq yemek orqanizmin ehtiyaci olan faydali maddeleri ala bilmesi ucun en guclu vasitedir Amerika Urek Assosiasiyasi sutkada 250 500 mq EPA DHA qebul edilmesini meslehet gorur publika az