Ağcaqanadların yaydığı qorxulu xəstəlik: Hər il milyonlarla insan yoluxur
Malyariya ağcaqanad sancması nəticəsində yaranan infeksion, parazitar xəstəlikdir. Dünyada parazitar xəstəliklər içərisində ən geniş yayılmış transmissiv parazitar xəstəlik hesab olunur. ÜST-ün məlumatına görə planet əhalisinin 40%%-dən çoxu malyariyaya yoluxma riski altında yaşayır. Hər il orta hesabla 100-dən çox ölkədə 300-500 milyon insan bu xəstəliyə yoluxur, il ərzində 1,5-2,7 milyon insan bu xəstəliyin qurbanı olur.
Yoluxmaların əksəri Cənubi Afrika və Saxara əhalisinin payına düşür, lakin Asiya, Latın Amerikası, Yaxın Şərq ölkələrində və bəzi Avropa regionlarında da onunla üzləşənlər olur. Beş yaşınadək uşaqlar xəstəliyin risk qrupuna daxildir.
Azərbaycanda isə 1990-cı illərin əvvəllərində malyariyaya görə epidemioloji vəziyyət kəskin surətdə pisləşməyə başlayıb. 1996-cı ildə ölkədə 13 mindən çox xəstəlik hadisəsi qeydə alınıb. Yaranmış vəziyyətlə əlaqədar olaraq, Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən 1997-ci ildə Malyariya ilə mübarizə üzrə Milli Proqram işlənib hazırlanıb və həmin ildən onun icrasına başlanıb. Genişmiqyaslı əksepidemik tədbirlər nəticəsində epidemioloyi sabitliyə nail olunub, 2013-cü ildən etibarın bu günə kumi yerli yoluxma halları qeydə alınmayıb.
Bu xəstəliyin əsas əlaməti yüksək hərarət, üşütmə, baş, əzələ ağrıları, halsızlıq, ürəkbulanma, qusma və ishal sayılır.
Malyariya ilə yerli yoluxmaların kəsilməsinə nail olmuş ölkələr, malyariyanın eliminasiyası (eliminasiya-müəyyən bir xəstəliyin nəzərdə tutulmuş ərazidən tamamilə silinib təmizlənməsi-red.) barədə sertifikat alınması üçün ÜST-ə müraciət edirlər. Malyariyadan azad ölkə kimi sertifikatlaşdırma prosesi, ciddi dövlət və beynəlxalq səviyyədə rezonansa səbəb olur. Bunun nəticəsi bilavasitə turizmin, biznesin, qarşılıqlı tələbə mübadiləsinin və bir çox digər sahələrin inkişafına iqtisadi cəhətdən öz təsirini göstərir.
Qeyd olunanları nəzərə alaraq malyariyanın eliminasiyasının sertifikatlaşdırılması üçün Azərbaycan Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən ÜST-ə müraciət edilib və müsbət rəy alınıb. Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən artıq hazırlıq prosesinə başlanıb, müvafiq Sertifikasiya Komissiyası yaradılıb.
Kateqoriya: Sağlamlıq | Baxışlar: 314
May 2, 2020 7:22 PM | Müəllif: NiNa.Az
, azerbaycan xeberleri, olkede ve dunyada bas veren en son xeberleri size catdirirq. Ana Xeber, Ana Xəbər, Aztv, Az Tv, Atv, A tv, Xezer Tv, Xezertv, Xezer Xeber, Xezer, ARB Tv, Arbtv, Lider, Lidertv, Lider tv, Spaces tv, Spacestv, Speyis tv, Speyistv, İdman Kanali, Kanal, Kanali, Kanalı, Idman Tv, Medeniyyet Tv, Medeniyyet, Mədəniyyət, Medeniyyettv . Agcaqanadlarin yaydigi qorxulu xestelik Her il milyonlarla insan yoluxur Malyariya agcaqanad sancmasi neticesinde yaranan infeksion parazitar xestelikdir Dunyada parazitar xestelikler icerisinde en genis yayilmis transmissiv parazitar xestelik hesab olunur UST un melumatina gore planet ehalisinin 40 den coxu malyariyaya yoluxma riski altinda yasayir Her il orta hesabla 100 den cox olkede 300 500 milyon insan bu xesteliye yoluxur il erzinde 1 5 2 7 milyon insan bu xesteliyin qurbani olur Yoluxmalarin ekseri Cenubi Afrika ve Saxara ehalisinin payina dusur lakin Asiya Latin Amerikasi Yaxin Serq olkelerinde ve bezi Avropa regionlarinda da onunla uzlesenler olur Bes yasinadek usaqlar xesteliyin risk qrupuna daxildir Azerbaycanda ise 1990 ci illerin evvellerinde malyariyaya gore epidemioloji veziyyet keskin suretde pislesmeye baslayib 1996 ci ilde olkede 13 minden cox xestelik hadisesi qeyde alinib Yaranmis veziyyetle elaqedar olaraq Sehiyye Nazirliyi terefinden 1997 ci ilde Malyariya ile mubarize uzre Milli Proqram islenib hazirlanib ve hemin ilden onun icrasina baslanib Genismiqyasli eksepidemik tedbirler neticesinde epidemioloyi sabitliye nail olunub 2013 cu ilden etibarin bu gune kumi yerli yoluxma hallari qeyde alinmayib Bu xesteliyin esas elameti yuksek heraret usutme bas ezele agrilari halsizliq urekbulanma qusma ve ishal sayilir Malyariya ile yerli yoluxmalarin kesilmesine nail olmus olkeler malyariyanin eliminasiyasi eliminasiya mueyyen bir xesteliyin nezerde tutulmus eraziden tamamile silinib temizlenmesi red barede sertifikat alinmasi ucun UST e muraciet edirler Malyariyadan azad olke kimi sertifikatlasdirma prosesi ciddi dovlet ve beynelxalq seviyyede rezonansa sebeb olur Bunun neticesi bilavasite turizmin biznesin qarsiliqli telebe mubadilesinin ve bir cox diger sahelerin inkisafina iqtisadi cehetden oz tesirini gosterir Qeyd olunanlari nezere alaraq malyariyanin eliminasiyasinin sertifikatlasdirilmasi ucun Azerbaycan Sehiyye Nazirliyi terefinden UST e muraciet edilib ve musbet rey alinib Sehiyye Nazirliyi terefinden artiq hazirliq prosesine baslanib muvafiq Sertifikasiya Komissiyasi yaradilib