Ramazan ayında bu qidaların qəbulu ciddi xəstəliklərə səbəb ola bilər - Ekspertdən XƏBƏRDARLIQ
"Mədə və onikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyi olan insanlara qətiyyən oruc tutmaq olmaz".
www.NiNa.Az bildirir ki, bunu publika-a müsahibəsində Qida Təhlükəsizliyi hərəkatının təsisçisi və sağlam qidalanma mütəxəssisi Məhsəti Hüseynova deyib.
Müsahibəni təqdim edirik:
- Ramazan ayında insanlar nəyə diqqət etməlidir?
- Sabahdan etibarən Ramazan ayı başlayır. İnsanlar isə niyyət edərək, oruc tuturlar. Bu da dinimizə görə ən uyğun variantdır. Məsələnin qeyri-etik tərəfi bəzi insanların çəki vermək məqsədilə oruc tutmasıdır. Bu, təbii ki, yanlış davranışdır. Oruc tutmağın öz qaydaları var. Həm dinə əsasən, həm də orqanizmin sağlamlığı üçün. Oruc tutarkən ən vacib məqamlardan biri düzgün qidalanmadır. Yəni qidaları balanslaşdırılan şəkildə seçmək lazımdır ki, Ramazan ayından sonra müəyyən sağlamlıq probemləri ilə üzləşməsinlər. Bu ayda insan təxminən 16-18 saat ərzində ac qalır. Orqanizmin düzgün fəaliyyət göstərməsi üçün gün ərzində 70-dən çox vitamin və minerallar qəbul edilməlidir. Onu da biz yalnız qidalar vasitəsilə alırıq. Əgər qaydalara əməl olunmazsa, Ramazan ayından sonra həzm prosesində problemlər ortaya çıxacaq. Qan dövranında və ürək sistemində xəstəliklərlə qarşılaşa bilərlər.
- Hansı qidalara üstünlük verilməlidir?
- Yaxşı olar ki, insanlar imsak və iftar zamanı qidaların lazımi qədər vitaminli olmasına diqqət etsinlər. Meyvə və tərəvəzdən istifadə tövsiyə olunur. Təzə meyvələrin istehlakı məqbuldur. Maye qəbulu normasında olmalıdır. Çünki maye çatışmazlığından da bir sıra xəstəliklər meydana çıxa bilər. Bu baxımdan çay, su, ayran içməyi unutmamalıyıq. Ümumən vitaminli və kalorili yeməklərə üstünlük verilməlidir. Səhərlər pendir, yumurta, süd, qatıq, zeytun, çörək qəbulu lazımdır. Çərəzlərdən qoz, badam, fındıq, xurma və ərik qurusu çox xeyirlidir. İftara isə xurma, zeytun və su ilə başlamaq tövsiyə olunur. Əsas yeməyə keçməzdən əvvəl ən az 15 dəqiqə gözləmək lazımdır. Çünki birdən-birə mədəni qidalarla doldurmaq gələcəkdə mədə xəstəliklərinə səbəb ola bilər. Hər bir halda imsak və iftarda mütləq şəkildə qidaların vitaminli olmasına diqqət etməliyik. Şorba istehlakı da önəmlidir. Səhər yeməyində isə südlü sıyıqlara yer verilməlidir. Müxtəlif tərəvəzlərdən hazırlanan salatlar süfrədə ola bilər. Buxarda bişirilmiş manqal salatı da çox xeyirlidir. Qatıq və süd məhsulları hər yeməkdə qəbul edilə bilər. Göyərti də canlı qida sayıldığından süfrədə olmalıdır. Çaylardan isə bitki çayına üstünlük verilməlidir. Çobanyastığı və cökəni bu baxımdan qeyd etməliyik. Təbii meyvə şirələrinin süfrədə olması faydalıdır.
- Oruc tutan şəxslər hansı qidalardan uzaq durmalıdır?
- Oruc tutan insanlar yağlı, ağır, qızarılmış, duzlu yeməklərdən uzaq durmalıdırlar. Bu yeməklər həm həzm prosesini çətinləşdirir, həm də mədə-bağırsaq xəstəliklərinə səbəb ola bilər. 16-18 saat fasilə verib, onları qəbul etmək birbaşa zərərlidir. Şirniyyat və un məmulatlarından bu ayda uzaq gəzməliyik. Un məmulatları həzm prosesini pozmaqla bərabər artıq çəkiyə səbəb olur. Ən yanlış məqamlardan biri də insanların sahur vaxtı xurma və su ilə oruc tutmasıdır. Orqanizmin həmin saat müddətində tab gətirməsi çətindir. Yəni iftarda çox yeyib, imsakda qidalanmamaq sağlamlıq problemlərinə yol açır. Az müddətdə çox qida qəbulunun problemlərə səbəb olduğunu nəzərimizdə saxlamalıyıq. Qidaları isə balanslı şəkildə qəbul etmək faydalıdır.
- Kimlərin oruc tutması düzgün deyil?
- Xora xəstəliyi olan insanlara qətiyyən oruc tutmaq olmaz. Şəkərli diabet xəstələrinə, şəkərin miqdarı yüksək olanlara da qadağandır. Şəkərin miqdarı az olanlar isə dözə bilirsə, problem yaratmırsa, oruc tuta bilər. Yüksək təzyiqi olanlara da həmçinin oruc tutmaq olmaz. Yəni qeyd etdiyim xəstəliklərdən əziyyət çəkən insanlar günlük dərman qəbul etməlidir. Həmin preparatları qəbul edə bilməmələri problemlərə şərait yarada bilər. Hamilə və süd verən qadınlara da oruc tutmaq tövsiyə olunmur. İstisna halları vurğulaya bilərəm. Hamilə və ya süd verən qadının orucu körpəyə ziyan vermirsə, oruc tuta bilər. Bu isə orqanizmə görə dəyişir. Yaşlı insanların oruc tutmağı tövsiyə olunmur. Yaşla əlaqəli təzyiq və ya ürək problemləri meydana çıxa bilər. Hətta üzdə olmayan bəzi xəstəliklər var ki, ac və ya susuz qalanda özünü büruzə verir. 9 yaşdan aşağı qız uşaqlarına oruc tutmaq məsləhət görülmür. Oğlan uşaqlarında isə 15 yaşdan aşağı olanların tutması tövsiyə olunmur. Bir nüansı da qeyd etmək istərdim ki, 1 həftədən artıq müddətə səfər edən şəxslərə oruc tutmaq faydalı olmayacaq. Səfər zamanı qida rejimi dəyişik olduğundan, gələcəkdə müəyyən xəstəliklərə səbəb ola bilər. Sonradan həmin orucu qəza ilə əvəzləyə bilərlər.
Kateqoriya: Sağlamlıq | Baxışlar: 312
Apr 26, 2020 3:15 PM | Müəllif: NiNa.Az
, azerbaycan xeberleri, olkede ve dunyada bas veren en son xeberleri size catdirirq. Ana Xeber, Ana Xəbər, Aztv, Az Tv, Atv, A tv, Xezer Tv, Xezertv, Xezer Xeber, Xezer, ARB Tv, Arbtv, Lider, Lidertv, Lider tv, Spaces tv, Spacestv, Speyis tv, Speyistv, İdman Kanali, Kanal, Kanali, Kanalı, Idman Tv, Medeniyyet Tv, Medeniyyet, Mədəniyyət, Medeniyyettv . Ramazan ayinda bu qidalarin qebulu ciddi xesteliklere sebeb ola biler Ekspertden XEBERDARLIQ Mede ve onikibarmaq bagirsagin xora xesteliyi olan insanlara qetiyyen oruc tutmaq olmaz b s b bildirir ki bunu publika a musahibesinde Qida Tehlukesizliyi herekatinin tesiscisi ve saglam qidalanma mutexessisi Mehseti Huseynova deyib Musahibeni teqdim edirik b Ramazan ayinda insanlar neye diqqet etmelidir b Sabahdan etibaren Ramazan ayi baslayir Insanlar ise niyyet ederek oruc tuturlar Bu da dinimize gore en uygun variantdir Meselenin qeyri etik terefi bezi insanlarin ceki vermek meqsedile oruc tutmasidir Bu tebii ki yanlis davranisdir Oruc tutmagin oz qaydalari var Hem dine esasen hem de orqanizmin saglamligi ucun Oruc tutarken en vacib meqamlardan biri duzgun qidalanmadir Yeni qidalari balanslasdirilan sekilde secmek lazimdir ki Ramazan ayindan sonra mueyyen saglamliq probemleri ile uzlesmesinler Bu ayda insan texminen 16 18 saat erzinde ac qalir Orqanizmin duzgun fealiyyet gostermesi ucun gun erzinde 70 den cox vitamin ve minerallar qebul edilmelidir Onu da biz yalniz qidalar vasitesile aliriq Eger qaydalara emel olunmazsa Ramazan ayindan sonra hezm prosesinde problemler ortaya cixacaq Qan dovraninda ve urek sisteminde xesteliklerle qarsilasa bilerler b Hansi qidalara ustunluk verilmelidir b Yaxsi olar ki insanlar imsak ve iftar zamani qidalarin lazimi qeder vitaminli olmasina diqqet etsinler Meyve ve terevezden istifade tovsiye olunur Teze meyvelerin istehlaki meqbuldur Maye qebulu normasinda olmalidir Cunki maye catismazligindan da bir sira xestelikler meydana cixa biler Bu baximdan cay su ayran icmeyi unutmamaliyiq Umumen vitaminli ve kalorili yemeklere ustunluk verilmelidir Seherler pendir yumurta sud qatiq zeytun corek qebulu lazimdir Cerezlerden qoz badam findiq xurma ve erik qurusu cox xeyirlidir Iftara ise xurma zeytun ve su ile baslamaq tovsiye olunur Esas yemeye kecmezden evvel en az 15 deqiqe gozlemek lazimdir Cunki birden bire medeni qidalarla doldurmaq gelecekde mede xesteliklerine sebeb ola biler Her bir halda imsak ve iftarda mutleq sekilde qidalarin vitaminli olmasina diqqet etmeliyik Sorba istehlaki da onemlidir Seher yemeyinde ise sudlu siyiqlara yer verilmelidir Muxtelif terevezlerden hazirlanan salatlar sufrede ola biler Buxarda bisirilmis manqal salati da cox xeyirlidir Qatiq ve sud mehsullari her yemekde qebul edile biler Goyerti de canli qida sayildigindan sufrede olmalidir Caylardan ise bitki cayina ustunluk verilmelidir Cobanyastigi ve cokeni bu baximdan qeyd etmeliyik Tebii meyve sirelerinin sufrede olmasi faydalidir b Oruc tutan sexsler hansi qidalardan uzaq durmalidir b Oruc tutan insanlar yagli agir qizarilmis duzlu yemeklerden uzaq durmalidirlar Bu yemekler hem hezm prosesini cetinlesdirir hem de mede bagirsaq xesteliklerine sebeb ola biler 16 18 saat fasile verib onlari qebul etmek birbasa zererlidir Sirniyyat ve un memulatlarindan bu ayda uzaq gezmeliyik Un memulatlari hezm prosesini pozmaqla beraber artiq cekiye sebeb olur En yanlis meqamlardan biri de insanlarin sahur vaxti xurma ve su ile oruc tutmasidir Orqanizmin hemin saat muddetinde tab getirmesi cetindir Yeni iftarda cox yeyib imsakda qidalanmamaq saglamliq problemlerine yol acir Az muddetde cox qida qebulunun problemlere sebeb oldugunu nezerimizde saxlamaliyiq Qidalari ise balansli sekilde qebul etmek faydalidir b Kimlerin oruc tutmasi duzgun deyil b Xora xesteliyi olan insanlara qetiyyen oruc tutmaq olmaz Sekerli diabet xestelerine sekerin miqdari yuksek olanlara da qadagandir Sekerin miqdari az olanlar ise doze bilirse problem yaratmirsa oruc tuta biler Yuksek tezyiqi olanlara da hemcinin oruc tutmaq olmaz Yeni qeyd etdiyim xesteliklerden eziyyet ceken insanlar gunluk derman qebul etmelidir Hemin preparatlari qebul ede bilmemeleri problemlere serait yarada biler Hamile ve sud veren qadinlara da oruc tutmaq tovsiye olunmur Istisna hallari vurgulaya bilerem Hamile ve ya sud veren qadinin orucu korpeye ziyan vermirse oruc tuta biler Bu ise orqanizme gore deyisir Yasli insanlarin oruc tutmagi tovsiye olunmur Yasla elaqeli tezyiq ve ya urek problemleri meydana cixa biler Hetta uzde olmayan bezi xestelikler var ki ac ve ya susuz qalanda ozunu buruze verir 9 yasdan asagi qiz usaqlarina oruc tutmaq meslehet gorulmur Oglan usaqlarinda ise 15 yasdan asagi olanlarin tutmasi tovsiye olunmur Bir nuansi da qeyd etmek isterdim ki 1 hefteden artiq muddete sefer eden sexslere oruc tutmaq faydali olmayacaq Sefer zamani qida rejimi deyisik oldugundan gelecekde mueyyen xesteliklere sebeb ola biler Sonradan hemin orucu qeza ile evezleye bilerler