Bütün dünyada yayılmasına görə Altsheymerdən sonra ikinci yerdə duran neyrodegenerativ xəstəlik
El arasında əsmə xəstəliyi adlanan Parkinson xəstəliyi bütün dünyada yayılmasına görə Altsheymerdən sonra ikinci yerdə duran neyrodegenerativ bir xəstəlikdir. Hərəki pozulma, tremor, əzələ rigidliyi, hərəkətin yavaşıması, ən sonunda isə əzələ aktivliyinin demək olar ki, tam itirilməsi ilə xarakterizə olunan xəstəliklər qrupuna aiddir.
Parkinson xəstəliyinin ilkin əlamətlərinin üzə çıxması zamanı bəzən xəstələr buna bir o qədər də əhəmiyyət vermirlər. Belə ki, bəzi xəstələrdə az bir vaxtda əllərin əsməsi və yatıb oyandıqdan sonra keçməsi müşahidə olunur. Bəzən ani bir vaxtda stress fonunda bədən titrəyir, dinclikdən sonra keçib gedir. Bu kimi hallara xəstələr fikir vermirlər. Belə əlamətlər dalğavari formada müşahidə olunur. Adətən xəstələr həkimə ağırlaşmış formada müraciət edirlər. Çox nadir hallarda ilkin əlamətlərdən sonra həkimə müraciət qeydə alınır.
www.NiNa.Az bildirir ki, bu barədə AZƏRTAC-a Azərbaycan Tibb Universitetinin Tədris Cərrahiyyə Klinikasının nevropatoloqu Yeganə Rəşidova məlumat verib.
Nevropatoloq bildirib ki, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, Parkinson xəstəliyi bütün dünya üzrə hər 100 min nəfərdən 5-21-də rast gəlinir. Dünyada həmin xəstəlikdən əziyyət çəkənlərin sayının 330 minə qədər olduğu güman edilir. Azərbaycanda da Parkinson xəstəliyindən əziyyət çəkənlər var.
Mütəxəssis bildirib: "Əgər əvvəllər xəstəliyin ilkin əlamətləri adətən 55-60 yaşdan yuxarı meydana çıxırdısa, hazırda Parkinson xəstəliyinə 40 yaşdan da aşağı rast gəlinir. Xəstəlik həm qadınlarda, həm də kişilərdə müşahidə olunur. İlk vaxtlar xəstəliyin əlaməti hiss olunmur, yəni gizli gedir. Nevroloji əlamətləri assimetrik olur. Adətən bir əlin, daha az hallarda ayağın əsməsi nəzərə çarpır. Bəzən yerişin çətinləşməsi, bütün bədəndə əzələlərdə sıxılması olur. Əl və ayaqda olan əsmənin dərəcəsi, amplitudası dəyişir. Yəni stress zamanı əsmə artır, yuxudan sonra azalır. Diqqətli xəstələr zədələnmiş tərəfdə əldə hərəkətin məhdudluğunu hiss edirlər. Xəstəliyin əlamətlərindən biri yeriyərkən ayağın sanki döşəməyə sürtülməsinin hiss olunmasıdır. Müəyyən vaxtdan sonra xəstənin duruşu dəyişir. Sanki xəstənin beli bükülür, qozbellik əmələ gəlir. Əllər sanki asılqandan asılmış kimi olur. Xəstələrin yazı yazanda xətti dəyişir, yazı kiçilir, göz qırpmalarının sayı azalır, yəni, sanki "kukla gözü" kimi hal yaranır. Bundan başqa çox tərləmə, qəbizlik qeydə alınır. Bir çox xəstələrdə ilkin əlamət olaraq beldə ağrılar, əzələlərin qıcolması müşahidə edilir. Həmin xəstəlikdən əziyyət çəkənlərdə müayinə zamanı fəqərə problemləri-yırtıq, protruziya kimi hallar da aşkarlanır.
Kişilərdə impotensiya, sidik və tər ifrazının pozulması da baş verə bilər. Bəzi hallarda Parkinson xəstəliyindən əziyyət çəkənlər fəallıqlarını artırmaq istəsələr də onların vəziyyəti gündən-günə ağırlaşır.
Xəstələrdə alçaq səsli nitq də qeydə alınır, yəni xəstələr pıçıltı ilə danışırlar. Sanki səslərinə gücləri çatmır. Onlarda addımların qısalması, sanki bir ayağın ucunu o biri dabana qoyurmuş kimi yerişin qısalması, yeriyən zaman əllərin hərəkətsizliyi, sağa və sola dönmənin çətinləşməsi müşahidə olunur, elə bil onlar özlərini tam olaraq döndərirlər. Əzələ tonusunun artması qeydə alınır ki, bu da sanki kukla formasını almağa bənzəyir. Sakitlik tremoru, yəni sakit vəziyyətdə olarkən başda və ətraflarda əsmənin yaranması xəstəliyin ən çox qeydə alınan klassik əlamətidir. Bu tremorun başqa əsmələrdən fərqi odur ki, Parkinson xəstələrində romberq duruşunda bir dəqiqədən sonra əsmə başlayır və getdikcə artır. Başqa xəstələrdə isə bu duruşda tremorun elə həmən başlanması müşahidə olunur. Obrazlı dildə desək, Parkinson xəstələrində sanki "qəpik sayma və barmaqların arasında dərmanı bükmək" kimi hallar qeydə alına bilir".
Y.Rəşidovanın sözlərinə görə, xəstəliyin müalicə üsullarından biri olan neyrostimulyasiya metodu az invaziv əməliyyat olduğuna görə hazırda çox geniş tətbiq olunur. Bu zaman beyinə yeridilmiş nazik elektrodlar vasitəsilə bədən hərəkətlərinə cavabdeh hissənin dəqiq hesablanmış kiçik amplitudlu elektrik cərəyanı verilir. Bununla da xəstələrin hərəkətlərini müəyyən qədər təmin etmək olur. Ən effektli müalicə isə sadalanan əlamətləri hiss edən xəstələrin vaxtında həkimə, nevropatoloqa müraciəti zamanı mümkündür. Xəstəliyin ağırlaşdırmadan ilkin əlamətlərini aradan qaldıranda istənilən nəticəni əldə etmək olur.
Kateqoriya: Sağlamlıq | Baxışlar: 876
Apr 15, 2020 12:36 AM | Müəllif: NiNa.Az
, azerbaycan xeberleri, olkede ve dunyada bas veren en son xeberleri size catdirirq. Ana Xeber, Ana Xəbər, Aztv, Az Tv, Atv, A tv, Xezer Tv, Xezertv, Xezer Xeber, Xezer, ARB Tv, Arbtv, Lider, Lidertv, Lider tv, Spaces tv, Spacestv, Speyis tv, Speyistv, İdman Kanali, Kanal, Kanali, Kanalı, Idman Tv, Medeniyyet Tv, Medeniyyet, Mədəniyyət, Medeniyyettv sonra sonraki sonrakı sonraya sonrada sonradan sonrasi sonrası sonralar sonralarda sonralara sonralardan sonrasini sonrasını sora soraki sorakı soraya sorada soradan sorasi sorası soralar soralarda soralara soralardan sorasini sorasını. Butun dunyada yayilmasina gore Altsheymerden sonra ikinci yerde duran neyrodegenerativ xestelik El arasinda esme xesteliyi adlanan Parkinson xesteliyi butun dunyada yayilmasina gore Altsheymerden sonra ikinci yerde duran neyrodegenerativ bir xestelikdir Hereki pozulma tremor ezele rigidliyi hereketin yavasimasi en sonunda ise ezele aktivliyinin demek olar ki tam itirilmesi ile xarakterize olunan xestelikler qrupuna aiddir Parkinson xesteliyinin ilkin elametlerinin uze cixmasi zamani bezen xesteler buna bir o qeder de ehemiyyet vermirler Bele ki bezi xestelerde az bir vaxtda ellerin esmesi ve yatib oyandiqdan sonra kecmesi musahide olunur Bezen ani bir vaxtda stress fonunda beden titreyir dinclikden sonra kecib gedir Bu kimi hallara xesteler fikir vermirler Bele elametler dalgavari formada musahide olunur Adeten xesteler hekime agirlasmis formada muraciet edirler Cox nadir hallarda ilkin elametlerden sonra hekime muraciet qeyde alinir b s b bildirir ki bu barede AZERTAC a Azerbaycan Tibb Universitetinin Tedris Cerrahiyye Klinikasinin nevropatoloqu Yegane Residova melumat verib Nevropatoloq bildirib ki Umumdunya Sehiyye Teskilatinin melumatina gore Parkinson xesteliyi butun dunya uzre her 100 min neferden 5 21 de rast gelinir Dunyada hemin xestelikden eziyyet cekenlerin sayinin 330 mine qeder oldugu guman edilir Azerbaycanda da Parkinson xesteliyinden eziyyet cekenler var Mutexessis bildirib Eger evveller xesteliyin ilkin elametleri adeten 55 60 yasdan yuxari meydana cixirdisa hazirda Parkinson xesteliyine 40 yasdan da asagi rast gelinir Xestelik hem qadinlarda hem de kisilerde musahide olunur Ilk vaxtlar xesteliyin elameti hiss olunmur yeni gizli gedir Nevroloji elametleri assimetrik olur Adeten bir elin daha az hallarda ayagin esmesi nezere carpir Bezen yerisin cetinlesmesi butun bedende ezelelerde sixilmasi olur El ve ayaqda olan esmenin derecesi amplitudasi deyisir Yeni stress zamani esme artir yuxudan sonra azalir Diqqetli xesteler zedelenmis terefde elde hereketin mehdudlugunu hiss edirler Xesteliyin elametlerinden biri yeriyerken ayagin sanki dosemeye surtulmesinin hiss olunmasidir Mueyyen vaxtdan sonra xestenin durusu deyisir Sanki xestenin beli bukulur qozbellik emele gelir Eller sanki asilqandan asilmis kimi olur Xestelerin yazi yazanda xetti deyisir yazi kicilir goz qirpmalarinin sayi azalir yeni sanki kukla gozu kimi hal yaranir Bundan basqa cox terleme qebizlik qeyde alinir Bir cox xestelerde ilkin elamet olaraq belde agrilar ezelelerin qicolmasi musahide edilir Hemin xestelikden eziyyet cekenlerde muayine zamani feqere problemleri yirtiq protruziya kimi hallar da askarlanir Kisilerde impotensiya sidik ve ter ifrazinin pozulmasi da bas vere biler Bezi hallarda Parkinson xesteliyinden eziyyet cekenler fealliqlarini artirmaq isteseler de onlarin veziyyeti gunden gune agirlasir Xestelerde alcaq sesli nitq de qeyde alinir yeni xesteler picilti ile danisirlar Sanki seslerine gucleri catmir Onlarda addimlarin qisalmasi sanki bir ayagin ucunu o biri dabana qoyurmus kimi yerisin qisalmasi yeriyen zaman ellerin hereketsizliyi saga ve sola donmenin cetinlesmesi musahide olunur ele bil onlar ozlerini tam olaraq donderirler Ezele tonusunun artmasi qeyde alinir ki bu da sanki kukla formasini almaga benzeyir Sakitlik tremoru yeni sakit veziyyetde olarken basda ve etraflarda esmenin yaranmasi xesteliyin en cox qeyde alinan klassik elametidir Bu tremorun basqa esmelerden ferqi odur ki Parkinson xestelerinde romberq durusunda bir deqiqeden sonra esme baslayir ve getdikce artir Basqa xestelerde ise bu durusda tremorun ele hemen baslanmasi musahide olunur Obrazli dilde desek Parkinson xestelerinde sanki qepik sayma ve barmaqlarin arasinda dermani bukmek kimi hallar qeyde alina bilir Y Residovanin sozlerine gore xesteliyin mualice usullarindan biri olan neyrostimulyasiya metodu az invaziv emeliyyat olduguna gore hazirda cox genis tetbiq olunur Bu zaman beyine yeridilmis nazik elektrodlar vasitesile beden hereketlerine cavabdeh hissenin deqiq hesablanmis kicik amplitudlu elektrik cereyani verilir Bununla da xestelerin hereketlerini mueyyen qeder temin etmek olur En effektli mualice ise sadalanan elametleri hiss eden xestelerin vaxtinda hekime nevropatoloqa muracieti zamani mumkundur Xesteliyin agirlasdirmadan ilkin elametlerini aradan qaldiranda istenilen neticeni elde etmek olur