Xərçəng xəstələri koronavirusdan necə qorunmalıdır?
Dünyanı koronavirus infeksiyasının bürüdüyü, pandemiya elan olunduğu indiki günlərdə xərçəng xəstələrinin narahatlığı bir az da artıb. Çünki virus digər ağır xəstəlikləri olan, immuniteti zəif insanlara daha pis təsir göstərir. Bəs karantin rejimi ilə əlaqədar evdən çıxmaq imkanları məhdudlaşan xərçəng xəstələri nə etməlidir, immuniteti necə gücləndirməlidir?
Buna necə nail olmağın yolları haqqında ATU-nun Onkoloji Klinikasının onkoloqu, t.ü.f.d. Günay Əhmədova danışır.
www.NiNa.Az Trend-ə istinadən müsahibəni təqdim edir:
- Həkim, onkoloji xəstələr orqanizmi koronavirusdan qorumaq, immuniteti yaxşılaşdırmaq üçün nə etmək, hansı dərmanları qəbul etməlidir?
- Mənə də yaxınlarım, pasiyentlərim tez-tez bu sualı ünvanlayırlar. Hər kəsə bildirirəm ki, mütəxəssislər COVID-19-un xəstə və immun sistemi zəif olan insanlarda daha ağır nəticələr verə biləcəyi barədə həmfikirdirlər. Ona görə də, koronavirusa qarşı mübarizə çərçivəsində hər gün televiziya ekranlarında, KİV-lərdə sadalanan qorunma amillərini diqqətdə saxlamaqla yanaşı hamının, xüsusilə də onkoloji xəstələrin düzgün qidalanması və immun sistemini gücləndirməsi olduqca vacibdir.
Gəlin aydınlaşdıraq: immunitet nədir? İmmunitet - hər bir canlıda xəstəliklərə qarşı qorunma mexanizmi yaradan, patogenləri və şiş hüceyrələrini tanıyıb onları yox edən, orqanizmi xarici və zərərli maddələrdən qoruyan mexanizmlərin toplamıdır. İmmun sisteminin belə bir qabiliyyəti var ki, o, geniş spektrdə viruslardan parazitlərədək orqanizmə daxil olan, yaxud orqanizmlə təmasda olan bütün yad maddələrə qarşı seçim apara bilir, həmçinin həmin yad maddələri orqanizmin sağlam hüceyrə və toxumalarından ayırd edə bilir. İnsanda immun çatışmazlığı bir sıra xəstəliklərin meydana gəlməsilə, həyati təhlükəli infeksiyalar ilə nəticələnə bilər. Ona görə də, orqanizmi istənilən xəstəlikdən, o cümlədən koronavirus infeksiyasından qorumaq üçün immuniteti möhkəmləndirmək vacibdir.
Ona görə də qeyd edim ki, immuniteti gücləndirmək üçün sehrli bir dərman yoxdur. İmmuniteti gücləndirməyin ən təhlükəsiz və düzgün yolu təbii qidalar və gündəlik qida rasionunun tənzimlənməsidir. Bizim immun sistemimiz insanın qidalanmasından, orqanizmə hansı qidaların daxil olmasından çox asılıdır. Ona görə də, hər birimiz immunostimulyatorlar qəbul etmədən, məhz düzgün qidalanma vasitəsilə immun sistemini gücləndirə bilərik.
- Elədirsə, onda onkoloji xəstələr immunitet gücləndirmək üçün ən önəmli hansı tədbirlər görülməlidir, hansı qidalar qəbul edilməlidir?
- Əgər immunitetinizi güclü saxlamaq istəyirsinizsə, siqaret çəkməyin, alkoqol qəbul etməyin; çox aşağı kalorili pəhrizlər (dietalar) saxlamayın. Mexaniki işlənmiş qidalar qəbul etməyin, hər şeyin təbii olanını qəbul edin. Mövsümə uyğun meyvə və tərəvəz, hər gün bir ovuc quru meyvə (badam, qoz, fındıq) yeyin. Hər gün bir stəkan kefir, yaxud bir kasa (150 ml) qatıq için, bir yumurta yeyin. Qırmızı ətdən az istifadə edin. İmmuniteti gücləndirən vitaminləri təbii qaynaqlardan almağa çalışın. Xüsusilə tərkibində A, B, C, E, D vitaminləri olan, çeşidli mineral tərkibli qidalar qəbul etməyə çalışın.
Bundan əlavə, çoxlu su için. Yarısından çoxu su olan insan orqanizminin daha yaxşı fəaliyyət göstərməsi və immuniteti gücləndirməsi üçün gündə azı 1,5-2 litr su içməyiniz məsləhətdir.
- Bəziləri immuniteti gücləndirmək üçün vitaminlər qəbul edirlər. Bu nə dərəcədə düzgündür?
- İmmunitet üçün vacib əhəmiyyət daşıyan amillərdən biri D vitaminidir. İnsan orqanizmi virus və bakteriyaları öldürən antimikrob proteinlər sintez etmək üçün D vitamininə ehtiyac duyur. Orqanizmdə kifayət qədər D vitamini olmadıqda bədən viruslar və bakteriyalarla mübarizədə zəifləyir. Bu vitamin balıqda (xüsusilə somon balığı), yumurtada, süd məhsullarında boldur. Ən yaxşı D vitamini qaynağı isə günəşdir. Yəni, bu qidalar və günəşlə də D vitamininə olan ehtiyacı ödəmək olar.
Unutmayın ki, immuniteti güclü saxlamağın ən vacib yollarından biri düzgün yuxu rejimidir. Hər gün 6-8 saat qaranlıq otaqda, dərin yuxu rejimi immuniteti möhkəmləndirir. Araşdırmalar göstərib ki, gündəlik 7 saat yatanlara nisbətən 6 saat yatan insanlarda soyuqda xəstələnmə ehtimalı 4,2 dəfə daha yüksəkdir. 5 saat yatanlarda bu risk daha çoxdur. Yuxunuz pozulmasın deyə günün sonunda, yəni axşamlar kofeinli qidalardan uzaq durun, kofeinli içkilər qəbul etməyin.
Hər gün heç olmazsa 20 dəqiqə bədən tərbiyəsi ilə məşğul olun. Açıq havada müntəzəm bədən tərbiyəsi həm zehni, həm də fiziki cəhətdən son dərəcə əhəmiyyətli olub, immuniteti gücləndirir. Sonra ilıq duş alın.
- Deyirlər ki, stress, depressiya kimi gərgin durumlar da insan bədənini zəiflədir. Belədirmi?
- Bəli, dünya miqyasında aparılmış tədqiqatlar stress səviyyəsi ilə immunitet arasında asılılıq olduğunu təsdiqləyib. Müşahidələrə görə, vərdiş etdikləri həyat tərzinin dəyişməsi (məktəblərin bağlanması, xarici ölkələrə səyahətlərin ləğv olunması, karantin rejiminin tətbiqi və s.) bir qisim insanlarda stresslərə yol açıb. Stress isə immuniteti zəiflədən amillərdən biridir. Buna görə də, stressdən qorunun, internetdə yayımlanan hər informasiyaya uymayın, ancaq rəsmi qaynaqlardan məlumat alın, EVDƏQAL kampaniyasına dair xəbərdarlıqları nəzərə alaraq rahatlığınızı təmin edin.
Hamımız görürük ki, Azərbaycan dövləti öz vətəndaşlarını COVID-19 pandemiyasından Dünyanı koronavirus infeksiyasının bürüdüyü, pandemiya elan olunduğu indiki günlərdə xərçəng xəstələrinin narahatlığı bir az da artıb. Çünki virus digər ağır xəstəlikləri olan, immuniteti zəif insanlara daha pis təsir göstərir. Bəs karantin rejimi ilə əlaqədar evdən çıxmaq imkanları məhdudlaşan xərçəng xəstələri nə etməlidir, immuniteti necə gücləndirməlidir? Buna necə nail olmağın yolları haqqında ATU-nun Onkoloji Klinikasının onkoloqu, t.ü.f.d. Günay Əhmədova danışır.
- Həkim, onkoloji xəstələr orqanizmi koronavirusdan qorumaq, immuniteti yaxşılaşdırmaq üçün nə etmək, hansı dərmanları qəbul etməlidir?
- Mənə də yaxınlarım, pasiyentlərim tez-tez bu sualı ünvanlayırlar. Hər kəsə bildirirəm ki, mütəxəssislər COVID-19-un xəstə və immun sistemi zəif olan insanlarda daha ağır nəticələr verə biləcəyi barədə həmfikirdirlər. Ona görə də, koronavirusa qarşı mübarizə çərçivəsində hər gün televiziya ekranlarında, KİV-lərdə sadalanan qorunma amillərini diqqətdə saxlamaqla yanaşı hamının, xüsusilə də onkoloji xəstələrin düzgün qidalanması və immun sistemini gücləndirməsi olduqca vacibdir.
Gəlin aydınlaşdıraq: immunitet nədir? İmmunitet - hər bir canlıda xəstəliklərə qarşı qorunma mexanizmi yaradan, patogenləri və şiş hüceyrələrini tanıyıb onları yox edən, orqanizmi xarici və zərərli maddələrdən qoruyan mexanizmlərin toplamıdır. İmmun sisteminin belə bir qabiliyyəti var ki, o, geniş spektrdə viruslardan parazitlərədək orqanizmə daxil olan, yaxud orqanizmlə təmasda olan bütün yad maddələrə qarşı seçim apara bilir, həmçinin həmin yad maddələri orqanizmin sağlam hüceyrə və toxumalarından ayırd edə bilir. İnsanda immun çatışmazlığı bir sıra xəstəliklərin meydana gəlməsilə, həyati təhlükəli infeksiyalar ilə nəticələnə bilər. Ona görə də, orqanizmi istənilən xəstəlikdən, o cümlədən koronavirus infeksiyasından qorumaq üçün immuniteti möhkəmləndirmək vacibdir.
Ona görə də qeyd edim ki, immuniteti gücləndirmək üçün sehrli bir dərman yoxdur. İmmuniteti gücləndirməyin ən təhlükəsiz və düzgün yolu təbii qidalar və gündəlik qida rasionunun tənzimlənməsidir. Bizim immun sistemimiz insanın qidalanmasından, orqanizmə hansı qidaların daxil olmasından çox asılıdır. Ona görə də, hər birimiz immunostimulyatorlar qəbul etmədən, məhz düzgün qidalanma vasitəsilə immun sistemini gücləndirə bilərik.
- Elədirsə, onda onkoloji xəstələr immunitet gücləndirmək üçün ən önəmli hansı tədbirlər görülməlidir, hansı qidalar qəbul edilməlidir?
- Əgər immunitetinizi güclü saxlamaq istəyirsinizsə, siqaret çəkməyin, alkoqol qəbul etməyin; çox aşağı kalorili pəhrizlər (dietalar) saxlamayın. Mexaniki işlənmiş qidalar qəbul etməyin, hər şeyin təbii olanını qəbul edin. Mövsümə uyğun meyvə və tərəvəz, hər gün bir ovuc quru meyvə (badam, qoz, fındıq) yeyin. Hər gün bir stəkan kefir, yaxud bir kasa (150 ml) qatıq için, bir yumurta yeyin. Qırmızı ətdən az istifadə edin. İmmuniteti gücləndirən vitaminləri təbii qaynaqlardan almağa çalışın. Xüsusilə tərkibində A, B, C, E, D vitaminləri olan, çeşidli mineral tərkibli qidalar qəbul etməyə çalışın.
Bundan əlavə, çoxlu su için. Yarısından çoxu su olan insan orqanizminin daha yaxşı fəaliyyət göstərməsi və immuniteti gücləndirməsi üçün gündə azı 1,5-2 litr su içməyiniz məsləhətdir.
- Bəziləri immuniteti gücləndirmək üçün vitaminlər qəbul edirlər. Bu nə dərəcədə düzgündür?
- İmmunitet üçün vacib əhəmiyyət daşıyan amillərdən biri D vitaminidir. İnsan orqanizmi virus və bakteriyaları öldürən antimikrob proteinlər sintez etmək üçün D vitamininə ehtiyac duyur. Orqanizmdə kifayət qədər D vitamini olmadıqda bədən viruslar və bakteriyalarla mübarizədə zəifləyir. Bu
Kateqoriya: Sağlamlıq | Baxışlar: 314
Apr 8, 2020 11:19 AM | Müəllif: NiNa.Az
, azerbaycan xeberleri, olkede ve dunyada bas veren en son xeberleri size catdirirq. Ana Xeber, Ana Xəbər, Aztv, Az Tv, Atv, A tv, Xezer Tv, Xezertv, Xezer Xeber, Xezer, ARB Tv, Arbtv, Lider, Lidertv, Lider tv, Spaces tv, Spacestv, Speyis tv, Speyistv, İdman Kanali, Kanal, Kanali, Kanalı, Idman Tv, Medeniyyet Tv, Medeniyyet, Mədəniyyət, Medeniyyettv . Xerceng xesteleri koronavirusdan nece qorunmalidir b Dunyani koronavirus infeksiyasinin buruduyu pandemiya elan olundugu indiki gunlerde xerceng xestelerinin narahatligi bir az da artib Cunki virus diger agir xestelikleri olan immuniteti zeif insanlara daha pis tesir gosterir Bes karantin rejimi ile elaqedar evden cixmaq imkanlari mehdudlasan xerceng xesteleri ne etmelidir immuniteti nece guclendirmelidir b b Buna nece nail olmagin yollari haqqinda ATU nun Onkoloji Klinikasinin onkoloqu t u f d Gunay Ehmedova danisir b b s b Trend e istinaden musahibeni teqdim edir b Hekim onkoloji xesteler orqanizmi koronavirusdan qorumaq immuniteti yaxsilasdirmaq ucun ne etmek hansi dermanlari qebul etmelidir b Mene de yaxinlarim pasiyentlerim tez tez bu suali unvanlayirlar Her kese bildirirem ki mutexessisler COVID 19 un xeste ve immun sistemi zeif olan insanlarda daha agir neticeler vere bileceyi barede hemfikirdirler Ona gore de koronavirusa qarsi mubarize cercivesinde her gun televiziya ekranlarinda KIV lerde sadalanan qorunma amillerini diqqetde saxlamaqla yanasi haminin xususile de onkoloji xestelerin duzgun qidalanmasi ve immun sistemini guclendirmesi olduqca vacibdir Gelin aydinlasdiraq immunitet nedir Immunitet her bir canlida xesteliklere qarsi qorunma mexanizmi yaradan patogenleri ve sis huceyrelerini taniyib onlari yox eden orqanizmi xarici ve zererli maddelerden qoruyan mexanizmlerin toplamidir Immun sisteminin bele bir qabiliyyeti var ki o genis spektrde viruslardan parazitleredek orqanizme daxil olan yaxud orqanizmle temasda olan butun yad maddelere qarsi secim apara bilir hemcinin hemin yad maddeleri orqanizmin saglam huceyre ve toxumalarindan ayird ede bilir Insanda immun catismazligi bir sira xesteliklerin meydana gelmesile heyati tehlukeli infeksiyalar ile neticelene biler Ona gore de orqanizmi istenilen xestelikden o cumleden koronavirus infeksiyasindan qorumaq ucun immuniteti mohkemlendirmek vacibdir Ona gore de qeyd edim ki immuniteti guclendirmek ucun sehrli bir derman yoxdur Immuniteti guclendirmeyin en tehlukesiz ve duzgun yolu tebii qidalar ve gundelik qida rasionunun tenzimlenmesidir Bizim immun sistemimiz insanin qidalanmasindan orqanizme hansi qidalarin daxil olmasindan cox asilidir Ona gore de her birimiz immunostimulyatorlar qebul etmeden mehz duzgun qidalanma vasitesile immun sistemini guclendire bilerik b Eledirse onda onkoloji xesteler immunitet guclendirmek ucun en onemli hansi tedbirler gorulmelidir hansi qidalar qebul edilmelidir b Eger immunitetinizi guclu saxlamaq isteyirsinizse siqaret cekmeyin alkoqol qebul etmeyin cox asagi kalorili pehrizler dietalar saxlamayin Mexaniki islenmis qidalar qebul etmeyin her seyin tebii olanini qebul edin Movsume uygun meyve ve terevez her gun bir ovuc quru meyve badam qoz findiq yeyin Her gun bir stekan kefir yaxud bir kasa 150 ml qatiq icin bir yumurta yeyin Qirmizi etden az istifade edin Immuniteti guclendiren vitaminleri tebii qaynaqlardan almaga calisin Xususile terkibinde A B C E D vitaminleri olan cesidli mineral terkibli qidalar qebul etmeye calisin Bundan elave coxlu su icin Yarisindan coxu su olan insan orqanizminin daha yaxsi fealiyyet gostermesi ve immuniteti guclendirmesi ucun gunde azi 1 5 2 litr su icmeyiniz meslehetdir b Bezileri immuniteti guclendirmek ucun vitaminler qebul edirler Bu ne derecede duzgundur b Immunitet ucun vacib ehemiyyet dasiyan amillerden biri D vitaminidir Insan orqanizmi virus ve bakteriyalari olduren antimikrob proteinler sintez etmek ucun D vitaminine ehtiyac duyur Orqanizmde kifayet qeder D vitamini olmadiqda beden viruslar ve bakteriyalarla mubarizede zeifleyir Bu vitamin baliqda xususile somon baligi yumurtada sud mehsullarinda boldur En yaxsi D vitamini qaynagi ise gunesdir Yeni bu qidalar ve gunesle de D vitaminine olan ehtiyaci odemek olar Unutmayin ki immuniteti guclu saxlamagin en vacib yollarindan biri duzgun yuxu rejimidir Her gun 6 8 saat qaranliq otaqda derin yuxu rejimi immuniteti mohkemlendirir Arasdirmalar gosterib ki gundelik 7 saat yatanlara nisbeten 6 saat yatan insanlarda soyuqda xestelenme ehtimali 4 2 defe daha yuksekdir 5 saat yatanlarda bu risk daha coxdur Yuxunuz pozulmasin deye gunun sonunda yeni axsamlar kofeinli qidalardan uzaq durun kofeinli ickiler qebul etmeyin Her gun hec olmazsa 20 deqiqe beden terbiyesi ile mesgul olun Aciq havada muntezem beden terbiyesi hem zehni hem de fiziki cehetden son derece ehemiyyetli olub immuniteti guclendirir Sonra iliq dus alin b Deyirler ki stress depressiya kimi gergin durumlar da insan bedenini zeifledir Beledirmi b Beli dunya miqyasinda aparilmis tedqiqatlar stress seviyyesi ile immunitet arasinda asililiq oldugunu tesdiqleyib Musahidelere gore verdis etdikleri heyat terzinin deyismesi mekteblerin baglanmasi xarici olkelere seyahetlerin legv olunmasi karantin rejiminin tetbiqi ve s bir qisim insanlarda stresslere yol acib Stress ise immuniteti zeifleden amillerden biridir Buna gore de stressden qorunun internetde yayimlanan her informasiyaya uymayin ancaq resmi qaynaqlardan melumat alin EVDEQAL kampaniyasina dair xeberdarliqlari nezere alaraq rahatliginizi temin edin Hamimiz goruruk ki Azerbaycan dovleti oz vetendaslarini COVID 19 pandemiyasindan Dunyani koronavirus infeksiyasinin buruduyu pandemiya elan olundugu indiki gunlerde xerceng xestelerinin narahatligi bir az da artib Cunki virus diger agir xestelikleri olan immuniteti zeif insanlara daha pis tesir gosterir Bes karantin rejimi ile elaqedar evden cixmaq imkanlari mehdudlasan xerceng xesteleri ne etmelidir immuniteti nece guclendirmelidir Buna nece nail olmagin yollari haqqinda ATU nun Onkoloji Klinikasinin onkoloqu t u f d Gunay Ehmedova danisir b Hekim onkoloji xesteler orqanizmi koronavirusdan qorumaq immuniteti yaxsilasdirmaq ucun ne etmek hansi dermanlari qebul etmelidir b Mene de yaxinlarim pasiyentlerim tez tez bu suali unvanlayirlar Her kese bildirirem ki mutexessisler COVID 19 un xeste ve immun sistemi zeif olan insanlarda daha agir neticeler vere bileceyi barede hemfikirdirler Ona gore de koronavirusa qarsi mubarize cercivesinde her gun televiziya ekranlarinda KIV lerde sadalanan qorunma amillerini diqqetde saxlamaqla yanasi haminin xususile de onkoloji xestelerin duzgun qidalanmasi ve immun sistemini guclendirmesi olduqca vacibdir Gelin aydinlasdiraq immunitet nedir Immunitet her bir canlida xesteliklere qarsi qorunma mexanizmi yaradan patogenleri ve sis huceyrelerini taniyib onlari yox eden orqanizmi xarici ve zererli maddelerden qoruyan mexanizmlerin toplamidir Immun sisteminin bele bir qabiliyyeti var ki o genis spektrde viruslardan parazitleredek orqanizme daxil olan yaxud orqanizmle temasda olan butun yad maddelere qarsi secim apara bilir hemcinin hemin yad maddeleri orqanizmin saglam huceyre ve toxumalarindan ayird ede bilir Insanda immun catismazligi bir sira xesteliklerin meydana gelmesile heyati tehlukeli infeksiyalar ile neticelene biler Ona gore de orqanizmi istenilen xestelikden o cumleden koronavirus infeksiyasindan qorumaq ucun immuniteti mohkemlendirmek vacibdir Ona gore de qeyd edim ki immuniteti guclendirmek ucun sehrli bir derman yoxdur Immuniteti guclendirmeyin en tehlukesiz ve duzgun yolu tebii qidalar ve gundelik qida rasionunun tenzimlenmesidir Bizim immun sistemimiz insanin qidalanmasindan orqanizme hansi qidalarin daxil olmasindan cox asilidir Ona gore de her birimiz immunostimulyatorlar qebul etmeden mehz duzgun qidalanma vasitesile immun sistemini guclendire bilerik b Eledirse onda onkoloji xesteler immunitet guclendirmek ucun en onemli hansi tedbirler gorulmelidir hansi qidalar qebul edilmelidir b Eger immunitetinizi guclu saxlamaq isteyirsinizse siqaret cekmeyin alkoqol qebul etmeyin cox asagi kalorili pehrizler dietalar saxlamayin Mexaniki islenmis qidalar qebul etmeyin her seyin tebii olanini qebul edin Movsume uygun meyve ve terevez her gun bir ovuc quru meyve badam qoz findiq yeyin Her gun bir stekan kefir yaxud bir kasa 150 ml qatiq icin bir yumurta yeyin Qirmizi etden az istifade edin Immuniteti guclendiren vitaminleri tebii qaynaqlardan almaga calisin Xususile terkibinde A B C E D vitaminleri olan cesidli mineral terkibli qidalar qebul etmeye calisin Bundan elave coxlu su icin Yarisindan coxu su olan insan orqanizminin daha yaxsi fealiyyet gostermesi ve immuniteti guclendirmesi ucun gunde azi 1 5 2 litr su icmeyiniz meslehetdir b Bezileri immuniteti guclendirmek ucun vitaminler qebul edirler Bu ne derecede duzgundur b Immunitet ucun vacib ehemiyyet dasiyan amillerden biri D vitaminidir Insan orqanizmi virus ve bakteriyalari olduren antimikrob proteinler sintez etmek ucun D vitaminine ehtiyac duyur Orqanizmde kifayet qeder D vitamini olmadiqda beden viruslar ve bakteriyalarla mubarizede zeifleyir Bu